Alm. Kathodenstrahlröhre (f), Fr. Tube (m) à rayons cathadiques; İng. Cathode Ray Tube. İki kutbu arasında bir gerilim uygulanmasiyle hâsıl olan elektrikî ve manyetik alanların kontrol edilmesi ile gözle görülebilir şekillerin meydana gelmesini sağlayan âlet. Meselâtelevizyon alıcılarında kullanılan tipleri, kamera tarafından gönderilen manzaranın aynıdır. Bâzı durumlarda ise tüpte meydana gelen şeklin bir değer ifâde etmesi için bir uzman tarafından yorumlanması gerekir. Meselâ radarda, tıbbî cihazlarda, osiloskop uygulamalarında olduğu gibi.

Katot ışınlı tüp üç ana bölümden meydana gelir.

1. Yüksek hızlı elektron hüzmesini meydana getiren elektron tüpü.

2. Bu hüzmeyi istenilen biçimde saptırmaya yarayan saptırma sistemi.

3. Elektron hüzmesinin çarptığı floresant ekran. Burada ekrana çarpan elektronlar gözle görülen ışık hâline dönüşür.

Bu işlem için ilk önce belli bir hızda elektron demeti elde etmek gerekir. O da şöyle sağlanır: Flaman (ısıtıcı) katodu ısıtarak elektron neşretmesi sağlanır. Katottan çıkan bu elektronlar, pozitif potansiyeldeki hızlandırıcı iki gri arasında farklı potansiyellerden dolayı bulunan elektrikî alanın tesiriyle itilerek hız kazandırılır. Katotla hızlandırıcı gri arasında bulunan kontrol grisi elektronların sayısını kontrol ederek ekrandaki parlaklığın şiddetini ayarlar. Hızla hareket eden elektron demeti yatay ve dikey saptırıcı levhaların tesiri ile ekranın istenilen noktasına düşürülür. Elektronun hızı çok fazla olduğundan (saniyede 300.000 km) ekranda sürekli bir şekil elde edilebilir. Televizyon tüplerinde saptırıcı levhâlar yerine, dışardan saptırma bobinleri ile elektron demeti kontrol edilir.

Renksiz tüplerde ekrana sürülen madde sâdece beyaz renk verir. Elektron düşmeyen nokta siyah gözükür. Bu tüplerde ekrandaki şekil ve resim milyonlarca noktacıktan meydana gelmiştir.

Renkli tüplerde ise üç ana renk (yeşil-mavi-kırmızı) ekrana yanyana sürülür. Üç ayrı elektron tabancası kendine âit renge elektron düşürerek renk karışımlarını meydana getirir.