Oğuzların Bozok kolundan Osmanlıların da mensub olduğu bir boy. Kayı kelimesi; “muhkem, kuvvet ve kudret sâhibi” demektir. Kayı boyunun damgası, iki ok ve bir yaydan ibâretti. Oğuz Han oğlu Gün Han oğlu Kayı’nın bu boyun ceddi olduğu söylenir. Yirmi sene hükümdârlık yapan Kayı’nın nesli uzun yıllar bu makamda kalmıştır. Bu sebeple Kayı boyu, Oğuz boyları arasında ilk sırada gösterilmektedir. Dede Korkut da eserinde, gelecekte hanlığın geri Kayıya döneceğini bildirerek Osmanlıları haber vermiştir.

Kayılar, Selçuklularla birlikte, fetih esnâsında ve daha sonraları Anadolu’ya gelip değişik bölgelerde yerleştiler. Osmanlı Devletinin kuruluşunda esas nüveyi teşkil ettiler. Osmanlılar zamânında Rumeli’nin fetih ve iskânına katıldılar.

Sultan İkinci Murâd, soyunun bu boya mensûbiyetini göstermek için, sikkelerine Kayı boyuna âit iki ok ve bir yaydan müteşekkil damgayı koydurmuştur. Sonraki pâdişâhların bastırdıkları sikkelerde görülmeyen kayı damgasının, Kânûnî’ye kadar çeşitli eşyâ ve silâhlar üzerine konulmasına devâm edilmiştir. (Bkz. Osmanlı Devleti)

Kayı boyuna mensup Karakeçili göçebe oymağı, eski zamanlardan beri her yıl Söğüt’teki Ertuğrul Gâzi Türbesini ziyâret etmekte ve bununla ilgili şenlikler yapmaktaydı. Sultan İkinci Abdülhamîd Han, bu ziyâret ve şenliklere resmî bir hüviyet kazandırdı. Kendi oymağı saydığı Karakeçili gençlerinden Ertuğrul Alayını teşkil ettirdi. Bu oymak mensuplarını, ziyârete gelen Alman imparatoruna, “akrabâlarım” diyerek takdim etti.

“Ertuğrul’un ocağında uyandım
Şehidlerin kanlarıyla boyandım”

beytiyle başlayan bir marş bestelenip yıllarca dillerde söylenip, gönüllerde yaşatıldı.

Bugün Kayı boyu mensupları, genellikle; Eskişehir, Mihalıççık, Orhaneli, Isparta, Burdur, Fethiye, Muğla, Aydın ve Ödemiş civârındaki köylerde yerleşmişlerdir