Alm. Kaik, Ruderboot, Segelboot (m), Fr. Barque (f) caique, canotmléger et long, İng. Boat, rowboat, caique. Değişik boy ve biçimlerde, kürek, yelken ve motorla hareket eden güvertesiz küçük tekne. Deniz, göl ve nehirde gezmek ve belirli miktarda yük taşımak için kullanılır. Genellikle ağaçtan yapılan kayıkların yapımında son zamanlarda plastik maddeler de kullanılmaktadır.

Kürek çekmenin yoruculuğu ve süratinin az olmasından dolayı motorlar, kayığa konmadan önce, yelkenlerden istifâde edilmişti. Bâzı yerlerde hâlâ yelkenli kayıklar kullanılmaktadır. Kayığın gövdesine veya içine takılan motorlar kullanış kolaylığı, sürat kazandırması, taşıma kapasitesinin artması gibi sebeplerden tercih edilmektedir.

Çok eski zamanlardan beri kullanılmakta olan kayıklar bilhassa dar boğazlarda, küçük denizlerde, kıyılarda, balıkçılık, gezinti, yük taşımada kullanılmaktadır. İstanbul’da Boğaziçi’nde ve Haliç’te, semtler arasında değişik tipleri kullanılan kayıkların, yolcu taşıyanlarına “piyâde”, yük ve 20-30 kişi taşıyanlarına ise “pazar kayığı” adı verilirdi. Bunlar Boğaz’ın muhtelif yerlerinde kurulan pazarlara veya iş yerlerine mal taşırlardı.

Osmanlı devlet erkânını taşıyan ve saraya âit olan değişik tipte kayıklar günümüze kadar gelmiş olup müzeleri süslemektedir. Yapımına ve dış görünüşüne çok ehemmiyet verilen pâdişâhın oturduğu kayıklara “hünkâr kayığı”, paşaların bindiklerine ise “saltanat kayığı” adı verilirdi. Bunlar ince uzun çok mütenâsip yapılırdı. Hepsi bir sanat eseri şeklinde olan bu kayıklar muhteşem bir devletin sanat zevkıni aksettirmesi bakımından çok önemli sayılmakatdır. Yabancılar, hünkâr kayıklarının Boğaz’daki mâvi suların içindeki ihtişâmına hayran olduklarını hatıralarında devamlı dile getirmektedirler.