Alm. Gans (f), Fr. Oie (f), İng. Goose. Familyası: Ördekgiller (Anatidae). Yaşadığı yerler: Yeryüzünün hemen hemen bütün sulak bölgelerinde. Özellikleri: Kuğudan küçük, ördekten büyük, perde ayaklı, yassı gagalı, çoğu otçul kuşlar. Ömrü: 20-30 yıl. Çeşitleri: Yaban kazı, Kanada kazı, büyük kar kazı, küçük kar kazı en çok bilinen türlerdir.

Ördekgiller familyasından bâzı türlere verilen ad. Gri ve beyaz tüylü, ayakları perdeli, erkek ve dişisi aynı büyüklükte bir kuştur. Evcil ve yabânileri vardır. Genellikle kuğulardan küçük, ördekten büyüktür. Beslenme şekli kuğu ve ördeklerden farklıdır. Başlıca besinleri otlardır. Fakat böcek, yumuşakça ve küçük omurgalıları yiyen türleri de vardır. Hızlı bir yüzücü olmamasına rağmen suda rahatça yüzer, daldığında uzun zaman su altında kalabilir. Gagaları ile kanatlarını düşmanlarına karşı silah olarak kullanır. Kanatları uzun uçlara doğru sivrilen yumuşak sık tüylerle örtülüdür. Halk arasında sanıldığı gibi ahmak değildir. Zekî ve uykusu hafiftir. Hattâ Avrupa’nın bâzı yerlerinde kazlara, bekçilik görevi yaptırılır.

Her kıtanın kendine has olan kazları olup, kırktan fazla çeşit ile dünyâya yayılmışlardır. Kuzeyde ve kutuplarda yaşayanların hepsi göçmendir. Sonbaharda buralardan ayrılıp binlerce kilometre kat ederek güneye inerler. Sürü hâlinde yaşarlar. Kar kazları ve mâvi kazlar binlerce çiftten meydana gelen sürüler hâsıl ederler. Dişi ile erkek birbirine çok bağlıdır. Ölünceye kadar birbirinden ayrılmazlar. Normal durumlarda 30 yıl yaşayabilirler. İyice semirtilen evcil kazlar 4-5 kilo gelebilir.

Yaban kazlarının en irisi 7-9 kg olan Kanada kazıdır. Yuvalarını tilki gibi düşmanlardan korumak için bataklığın sığ sularında veya bir tümseğin üzerinde yaparlar. Kuluçkaya yatan kazların yumurtalarından bir ay (30-34 gün) sonra sarı tüylü yavrular çıkar. Erkek kaz eşini ve yavrusunu tehlikelere karşı cesurca korur. Tıslaması, kanat çırpması ve gagasıyla saldırıları bertaraf etmeye çalışır. Haziranda doğan yavrular, sonbaharda anne ve babalarına tam benzer. 3-4 ay içinde uçmaya başlarlar. Anne ve babaları ile göç seyahatine katılırlar. 3 yaşında erginleşirler. Göç sırasında “V” şeklinde uçarlar. Uçuş sırasında yerlerini sık sık değiştirirler. Genellikle uçta tecrübeli bir erkek bulunur.

Gece ve gündüz uçabilirler. Rüzgârın yönü ve bulutların durumu göçü etkileyen faktörlerdendir. Açık günlerde yıldızlı gecelerde yıldızların vaziyetine göre yönlerini tâyin ederler. Pekçok çeşitleri olan kazların yaban kazı, angut, puslu turna kazı, büyük kar kazı, küçük kar kazı, mâvi kaz, Kanada kazı, deniz kazları en meşhurlarıdır.