Alm. dicklippige Meerässche, Fr. Mulet a grosse lèvre, İng. Lesser grey mullet. Familyası: Kefalgiller (Mugilidae). Yaşadığı yerler: Tropikal ve ılıman bölgelerin deniz ve tatlı sularında. Özellikleri: Vücudu iri pullarla örtülü, çift sırt yüzgeçli, otçul bir balık. Sırtı gri, karın tarafı gümüşî beyazdır. Uzunlukları 25-90 cm arasında değişir. Eti makbul, avlanması güçtür. Ömrü: 15-16 yıl. Çeşitleri: Sularımızda yaşayan altı türü vardır. Has kefal, dudaklı kefal, altınbaş kefal, topbaş kefal, polatarina, ilirya.
Kemiklibalıklar takımından vücudu iri pullarla kaplı çevik bir balık. Sıcak ve ılık deniz kıyılarında sürü hâlinde dolaşır. Denize açılan nehir ve göllere de girerler. Ancak tatlı sularda devamlı yaşamazlar, üremek için denizlere dönerler. Kumluk, kayalık ve çamurlu diplerdeki bitki artıkları ve yosunlarla beslenirler. Yırtıcı olmadıklarından dişleri zayıf, ağızları küçüktür. Kum ve çamuru ağızlarına alarak, içindeki besinleri ayıkladıktan sonra tekrar dışarı püskürtürler. Çoğunlukla denizlere dökülen kanalizasyon ağızlarına gelirler. Barsakları çok uzun (210 cm kadar), kaslı mideleri iki bölümdür. Beyaz etleri yağlı ve makbuldür.
Kefal, çevik ve kurnaz bir balık olduğundan olta ve ağla yakalanması zordur. Çoğunlukla serpme ve çöktürme ile avlanır. Boyları yaşlarına ve çeşitlerine göre 25-90 cm arasında değişir. Sırt yüzgeçleri iki parçalıdır. Solungaçların hemen yanındaki yüzgeçler dalış ve çıkışı kolaylaştırır. Denizlerimizde ve Küçükçekmece Gölünde boldur. Beslenme ve kışı geçirme maksadı ile Küçükçekmece Gölüne girmiş olan has kefaller yumurtlamak için haziran başından îtibâren denize dönerler. Gölün denize yakın kısımlarında çökertme ile avlanırlar. Boyları 40-65 cm ve ağırlıkları 1,5-4 kg gelir. İstanbul piyasasında en çok aranan Küçükçekmece kefalleridir. Yumurtalıklarının ağırlığı 150-750 gr arasında değişir. Havyarı kıymetlidir. (Bkz. Havyar)
Karadeniz’de kefalin üremesi mayıs veya haziranda başlar. Yumurtaları suyun üst tabakalarında gelişir. Yabancı sularda 9 kg gelenleri vardır. Türkiye sularında 4 kilogramı geçenlere az rastlanır.
Her mevsim avlanırlar. 15-16 yıl kadar yaşarlar. Göğüs, karın veya birinci sırt yüzgecinin dikenlerinden alınan kesitten yaş tayini yapılabilir. Yüzgeçlerin, kaideye yakın yerlerden biraz adele ile birlikte makasla kesilip, 2-3 hafta kurutulduktan sonra kesiti alınmalıdır. En uygunu birinci sırt yüzgecinin birinci sert dikenidir.
Japonya, Çin ve son yıllarda İsrail’de havuzlarda sazan balıklarıyla beraber kefal yetiştirilmektedir. Küçük kefal yavruları, denize dökülen nehir ağızlarında küçük bir ağ ile yakalanır. Koruyucu mukoza örtülerini zedelememek için elle dokunulmadan kovalarla, depo tanklarına aktarılırlar. Yavrular tanklardan havuzlara aktarılırken her iki ortamın sıcaklığına dikkat edilmelidir. Havuzlar zengin alg (yosun) ihtiva etmelidirler. Deneme havuzlarına 6 cm uzunluk ve 3 gr ağırlıkta atılan kefal yavruları 6 ay içinde 35 cm boy ve 400 gr ağırlığa erişirler.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.