Alm. Violine, Geige (f), Fr. Violon (m), İng. Violin. Yaylı, telli ve saplı bir çalgı. Çene altı ile omuz arasına sıkıştırılarak yayla çalınan dört telli bir çalgı olan kemanın menşei kesin olarak bilinmemektedir. Orta Asya Oğuz Türklerinin bir çalgısı olan Oğuz Kemençesi (kemençe-i guz) nin kemanın menşei olduğu ve Hindistan’a yayılmasından sonra Haçlı seferleri ile Avrupa tarafından tanındığı ve geliştirildiği bâzı kaynaklarda belirtilmektedir. Avrupa’da, özellikle İtalya’da gelişen keman, bu gelişmesini 16. yüzyılın başlarından 17. yüzyılın sonuna kadar olan süre içerisinde tamamladı. İslâm dîninin harbe hazırlık dışında çalgılara müsaade etmemesinden keman, Osmanlılar zamanında hemen hemen hiç kullanılmamıştır. Ancak Tanzimâtın ilânından sonra batı kemanı olarak girmeye başlamıştır.

Keman, başlıca sekiz kısımdan ibâret bir çalgıdır. Bu kısımlar: Gövde, üst kısım, alt kısım, siyah tahta, telleri tutan köprü arkasındaki siyah abanoz kısım, eşik, salyangoz ve anahtarlardır. Yapımı zor olan kemanın boyu 60-62 santimetredir. Bunun 38 santimetresini gövde, 25 santimetresini ise sap teşkil eder. Keman yayı 75 cm uzunluğunda, reçinelenmiş at kılındandır, gövde, içi boş olup, ince tahtadan yapılır. Kemandaki teller sol, re, lâ ve mî (en kalın, kalın, ince, ve en ince) telleridir. Ekseriyâ kırmızımsı sarı, vişne çürüğü, bazan koyu sarı, turuncu, kahverengi, kırmızı cilâ ile renklendirilir. İnce uzun şekilli olan keman ucu çeneye dayanarak, sapı sol elle tutulmak ve parmaklar tellere basmak sûretiyle ve sağ elin tuttuğu yay tellere sürterek çalınır.

Normal olarak keman öğrenimi dokuz senede tamamlanır. Virtüözlük için gerekli olan çalışmalar ise bunun hâricindedir. Ses sâhası 4,5 sekizlik olan keman için notalar sol anahtarı ile yazılır. Meşhur bestekâr Boch ile başlayan, keman için müzik parçalarının (konçertoların) bestelenmesi, zamanla yaygınlaşarak çok büyük sayılara ulaşmıştır. Keman, çok geniş ses imkânlarına sâhib olduğundan dolayı orkestra içinde veya tek başına (solo) olarak yaygın bir şekilde kullanılır.