Keman - Bilgiler
08/12/2009 20:17
Yayla çalınan telli bir çalgı. Kemanın dışında bu ailenin öteki üyeleri, viola, çello ve kontrbastır. Keman; ön kısım, omurga, boyun, perdeler, akort anahtarları, gövde, köprü, kuyruk ve F-delikleri bölümlerinden oluşur. Üst, göbek ya da ses tahtası olarak da anılan ön kısım genelde iyi kurutulmuş lâdin, arka tarafı da akağaçtan yapılır. Çamdan yapılan üst kapak sesi yükseltir. Keman yapımında ön, arka kısımlar ve omurga, boş bir kutu oluşturacak biçimde birleştirilir. Gövdenin içinde, üst kapakla alt kapak arasına eşik ayağının tam altına gelecek biçimde sıkıştırılmış, çam ağacından yapılmış bir çubuk yer alır. "Candireği" denilen bu parça, tellerin titreşimini alt kapağa iletir ve kemanın kendine özgü sesinin oluşmasına katkıda bulunur. Kuyruğa bağlanan dört tel köprünün üzerinden geçip perdelerden uzanarak akort anahtarlarına bağlanır. Anahtarlar aracılığıyla akort edilir ve elin perdelere basılmasıyla değişik sesler ve tonlar elde edilir. Kemanın dört teli; sol-re-la-mi düzeninde akort edilir. Müzisyen, tellerin üzerinde yayı doğru açıyla sürtünce ses elde edilir. Bu yay, pernambucodan yapılıp 75 cm uzunluğundadır ve telleri at kılındandır. Kemanın en önemli özellikleri, sahip olduğu ses aralığı ve hem lirik hem de hızlı ve parlak kullanıma elverişli olmasıdır. Kemancılar aşağıdaki teknikleri kullanarak özel sesler de elde ederler: pizzicato (telleri çekerek), tremelo (yayı hızlı hızlı telin üzerinde hareket ettirmek), sul ponticello (yayı köprüye çok yakın sürterek ince bir ses elde etme), collegno (yayın teli yerine ahşap kısmını kullanarak) ve glissando (yayların üzerinde parmakları gezdirmekle çıkan ses).

Kemanın ilk olarak 1500'lerde İtalya'da ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Lira da Braccio ve "fiddle" adlı iki enstrümandan türemiş olduğu sanılmaktadır. Keman yapım sanatı 17. ve 18. yüzyıllarda, Antonio Stradivari, Guiseppe Guarneri ve Jacob Stainer gibi ustalarla başlamıştır. Keman klâsik eserlerde ilk kullanılmaya başlandığı zaman, alt toplumsal düzeyde bir çalgı olarak görülmüştür. Ancak, Claudio Monteverdi'nin Orfeo'su (ilk sahnelenişi 1607) gibi eserler ve "24 violons du roi" gibi topluluklarla bu statüsü yükselmeye başlamıştır. Bu tırmanma Barok Dönemde de, Antonio Vivaldi, J. S. Bach ve Georg Philip Telemann gibi bestecilerle sürmüştür. Solo konçerto, sonat ve süit gibi müzik janrlarında, keman en önde giden eleman olmuştur. Ancak keman virtüözleri ilk olarak 19.yüzyılda ortaya çıkmıştır. Giovanni Viotti, Isaac Stern, Mischa Elman ve Nathan Milstein, David Oistrach, Pinhas Zuckerman, Jacha Heifeltz bu konuda ün yapmış isimlerden bazılarıdır.

Önceki
Önceki Konu:
Keltler
Sonraki
Sonraki Konu:
Kemençe

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Popüler Sayfalar: