Alm. Verkalkung (f), Fr. Calcifcation Sclèrose (f), İng. Calcification. İleri yaşlarda, mafsallarda mükerrer (tekrar eden) mekanik zorlamalarla meydana gelen organik değişikliklere verilen isim.

Kireçlenmenin en önemli özelliği, mafsal yüzeylerinde kalsiyum tuzlarının birikmesidir. Bu değişiklikler, ağırlık yüklenen mafsallarda daha sık müşahade edilir. Genellikle kırk yaşı, insan organizmasına kemik sistemi için bir dönüm noktasıdır. Bu zamandan sonra kemiklerde küçük değişiklikler başlar. Harabiyet, yeni kemik teşekkülü kabiliyetinin kaybolması, ostetoporoz (kemiklerdeki kalsiyum muhteviyatının azalması) bunlardan bâzılarıdır. Bu sebeple yaşlılarda bütün mafsallarda bir dereceye kadar kireçlenme mevcuttur. Yalnız şurası unutulmamalıdır ki, normal bir mafsal, normal şartlarda, bozulmadan yüz sene bile çalışabilir, ancak mafsalın normal yapısını zorlayan veya çalışma şartlarını ağırlaştıran durumlarda kireçlenme belirtileri ortaya çıkmaya başlar.

Kireçlenmenin sebeb olduğu şikâyetler: Mafsal ağrıları veya kireçlenme neticesi sıkışabilen sinirle ilgili ağrılar ve mafsal sertliğidir. Hastalık ilerledikçe hareket mahdudiyeti çok kere tek istikamette artar ve sâbit bir şekil bozukluğu ile neticelenir. Ağrı ve adale kasılması ortaya çıkar. Mafsal hareketlerinde kıtırtı sesleri duyulur.

Kireçlenmenin en çok görüldüğü yerler: Diz, kalça mafsalı ve omurgalar arası mafsallardır. Kesin teşhis, ilgili mafsalın röntgen filminin çekilmesiyle konulur.

Kireçlenmenin mutlak bir tedâvisi yoktur. Ancak, alınacak tedbirlerle ve yapılacak tedâvilerle, hastalığın ilerlemesi durdurulup, hastanın şikayetleri azaltılmaya çalışılır. Tedâvide, hasta mafsal etrafındaki kasların gelişmesini temin etmek, ekzersizler (namaz kılmak faydalı olur) sıcak tatbiki ile kasları gevşetmek, ağrı kesicilerle rahatlatmak sözkonusudur. Kaplıcalar da faydalı olabilmektedir. Kalça ve diz mafsalındaki kireçlenmelerde, hatta mafsala binen yükü azaltmak için, baston ilk tavsiye edilecek husustur. Baston, sağlam taraftaki ele verilir. Bazı hallerde mafsal içine kortikosteroidler de enjekte edilmektedir. Fakat bu enjeksiyonlara en son çâre olarak başvurulmalı ve mutlaka mütehassıs bir hekimin kontrolünde uygulanmalıdır. Zira, bu enjeksiyondan sonra, hastanın ağrısı geçmekte ve hasta artık tamamen iyileştim zannederek, mafsalını korumamakta ve böylece mafsaldaki harabiyet daha da artabilmektedir.