İstanbul'da Anadolu yakasındaki Salacak kıyısının yaklaşık 100 m açığında bir kayalığa oturtulmuş küçük kule. Tarih boyunca pek çok efsaneye konu olan kulenin adı, bir Bizans imparatorunun buraya kapattığı kızını anlatan bir efsaneden kaynaklanır.

Kızkulesi'nin geçmişi M.Ö. 341 yılına kadar uzanır. O dönemlerde Boğaz'ın çıkıntısı olan bu burun, Vus adıyla anılırdı. Bu tarihte komutan Chares'in eşi için, mermer sütunlar üzerine yaptırdığı bir anıt mezar olarak kullanıldı. M.Ö. 410'da Sarayburnu'nun bulunduğu yerden, kulenin bulunduğu adaya zincir gerilerek, Boğaz'ın giriş ve çıkışlarını kontrol eden bir gümrük istasyonu hâline getirildi. 1110'larda ilk belirgin yapı, İmparator Manuel Comnenos tarafından inşa ettirildi. Savunma kulesi olarak inşa edilen yapı "Küçük Kale" anlamına gelen Arcla adını aldı.

İstanbul'un fethi sırasında savunma amaçlı olarak kullanılan kule, 1453 yılından sonra çok farklı amaçlara hizmet etti. Osmanlı döneminde savunma kalesi olmaktan çok, bir gösteri plâtformu olarak kullanıldı. 1509 depreminde zarar gören yapı, daha sonraki yıllarda tekrar inşa edildi. Bunun dışında, yapıya sonradan eklenen fenerle de gemilere yol gösterme işlevi kazandı. 1719 yılında yanan Kızkulesi, 1725 yılında kentin başmimarı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından tekrar onarıldı. Kule kısmı biraz değiştirilerek, üst tarafa camlı bir köşk ve onun üzerine de kurşunla kaplı bir kubbe oturtuldu. On sekizinci yüzyılda sürgünler için bir ön istasyon olarak kullanıldı. 1830'daki kolera salgınının kente yayılmaması için karantina hastahanesine dönüştürüldü.

Osmanlı Devleti'nin çöküş dönemine girmesiyle tekrar savunma kalesi olarak kullanılmaya başlandı ve bu amaçla toplar yerleştirildi. 1832 yılında tekrar onarıldı ve kubbenin üzerine bir bayrak direği yerleştirildi. 1857'deyse yapıya yeniden fener eklendi. 1944 yılında bir kez daha onarılan yapı, 1959'da askeri radar istasyonu olarak kullanılmaya başlandı. 1982'de Türkiye Denizcilik İşletmelerine devredildi ve 1990'lı yılların sonundan bugüne de turizm amaçlı olarak kullanılıyor.