Alm. Arzneibuch (n); Rezeptebuch (n); Arzneiliste (f), Fr. Codex (m), İng. Codex. İçinde, eczânelerde bulundurulması gereken kimyevî (kimyâsal) maddelerin, ilâçların ve preparatların adları, özellikleri, hazırlanmaları, muayene usulleri bulunan resmî kitap.
Kodeksi kaleme alan kurul, Tıp ve Eczâcılık Fakültesi profesörleri ile tıp ve eczâcılık mesleklerinde çalışan kişiler arasından seçilir. 767 sayılı kânuna göre, Kodeks Komisyonu adı verilen ve 15 üyeden meydana gelen bu kurul; “İlâç elde edilen kimyevî hayvânî ve nebâtî maddelerin:
1. Türkçe, Fransızca, Lâtince isimlerini ve eş anlamlarını,
2. Kimyevî terkiplerini,
3. Üretim şekillerini,
4. Tecrübelere ve tıbbî yayınlardaki gözetimlere ışık tutacak tarzda kimyevî diğer değişik özellikleri,
5. Saflıklarını tâyin için tatbik edilen muayene (analiz) usullerini,
6. Saflığını gidermek için yapılan katkı maddelerini arama usullerini,
7. Minimum ve maksimum tıbbî dozlarını,
8. İlâçların eczanelerde doktor reçetesine göre düzenlenmesini,
9. Koruma şekillerini ve değişmelerini,
10. Bir arada birleştirilmesi, verilmesi uygun olmayan maddeleri,
11. Kullanım alanlarını (belirler ve),
12. Eczanelerde hangi nebâtât, eczâ ve kimyevî maddelerin bulundurulacağını ve bunlardan herbirinin cinsi, nev’i ve miktarlarını ve eczânelerde bulunması lazım gelen, âlet ve edevâtı gösterir cetvelleri düzenleme ve “Türk kodeksi” nâmıyle bir kitap hâlinde tesbit etmekle yükümlüdür.”
Başlangıçta reçetelerin bir toplamından ibaret olan kodeksler; formüler olma özelliğini yavaş yavaş kaybetmekte ve daha çok ilaçların normları, saflık muayeneleri ve ilaç muayenelerinde kullanılacak olan fizikî, kimyevî, biyolojik ve fizyolojik metodlarla yetinmektedir. Kodekslerde ilaçların tanımından başka eczacılık, zehirli maddeler (toksikoloji), genel muayene usulleri pozoloji gibi ekler bulunmaktadır.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.