Alm. Kokacstrauch (m), Fr. Coca (f), İng. Coca. Familyası: Kokaağacıgiller (Erythroxylaceae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Yetişmez.

Bilhassa Bolivya, Peru, Cava ve Seylan gibi tropik bölgelerde yetişen, 1-2 metre boyunda çalı tipli bir ağaççık. Çiçekleri küçük ve sarımtraktır. Meyveleri tek çekirdekli olup kırmızı kiraza benzer. Yaprakları kokain ve başka maddeler taşır.Kurutulmuş yapraklarına “koka” adı verilir. And Dağlarında yabânî olarak yetişmekle beraber, yaprakları için özel olarak da yetiştirilmektedir.

Kullanıldığı yerler: Müessir madde olarak tanen, uçucu yağ ve alkaloitler taşır. Alkaloit miktarı % 0,7-2 arasında değişir. Tedâvi ve sanâyi yönünden önemli alkaloitler kokain, cinnamil kokain ve ex-truksillindir. Kokain ve tuzlar, bilhassa küçük cerrahî müdahalelerde mevzî (lokal) anestezik olarak kullanılmaktadır. Koka yapraklarının uyarıcı ve kuvvet verici özellikleri de vardır. Amerika’nın bazı bölgelerinde, yerli halk tarafından koka yapraklarını çiğnemek âdet hâline gelmiştir. Kokain maddesinin keyif verici olarak kullanılması günümüzde korkunç bir seviyeye varmıştır. Batıda ve Amerika’da “aydın” diye bilinen kesimde ve özellikle sanatçılarda bu iptila son derece yayılmıştır. Psikolojik bağımlılığı yanında fizikî olarak da kişiyi kendine bağlayan bu madde, alınmadığı zaman, müptela olanlarda, tehlikeli belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Bu zararlardan başka kokain, solunum yollarını da ileri derecede tahrip etmektedir. Tahribât o dereceye varır ki, uzun zamandan beri kokain kullanan bir kimse soluğunun ıslık gibi olmasıyla tanınabilir. (Bkz. Kokain)