Savaşlarda tutsak edilerek ya da yabancı ülkelerden zorla kaçırılıp özgürlükleri ellerinden alınan ve tam anlamıyla bir başkasına ait olan, alınıp satılabilen insan. Kölelik, eski çağlardan başlayıp 19. yüzyıla kadar sürmüştür. Köleler, mal olarak görüldükleri için herhangi bir hak ve özgürlüğe sahip değillerdi. İlkel toplumlarda kölelik yoktu. Ancak üretimin artmasıyla birlikte savaşlarda tutsak edilen insanlar çalıştırılmaya başlandı. Böylece insanlık tarihinde köleci bir üretim sistemi doğdu.

Kölecilik, özellikle Roma döneminde çok yaygındı. Bu dönemde köleler için yaşam koşulları son derece ağırdı. Bu durum, zaman zaman kölelerin ayaklanmasına neden oluyordu. Roma döneminde, en önemli köle ayaklanması Spartaküs Ayaklanması'dır. Roma'nın önde gelen gladyatörlerinden biri olan Spartaküs, M.Ö. 73 yılında çok sayıda köleyle birlikte Capua Glâdyatör Okulundan kaçtı ve Vezüv Dağı'na sığındı. Burada başka kölelerin de katılımıyla kölelerden oluşan büyük bir ordu oluştu. Spartaküs'ün liderliğindeki kölelerden oluşan ordu, Roma ordularını Kuzey İtalya'da birkaç kez yenilgiye uğrattı. Köle ordusunun bu başarısı, Roma'da büyük bir endişe yarattı. Spartaküs'un ordusu, M.Ö. 72 yılında İtalya'nın Lucania kenti yakınlarında Roma ordusuna yenildi. Spartaküs savaş sırasında öldü ve ordusu dağıtıldı. Savaştan sonra sağ olarak yakalanan yaklaşık 6000 köle, Capua-Roma yolu boyunca çarmıha gerilerek öldürüldü. Kölelik, Spartaküs ve arkadaşlarının ölümünden sonra yaklaşık 2000 yıl daha devam etti.

On altıncı yüzyıldan itibaren, 19. yüzyıla kadar milyonlarca Afrikalı, Avrupalılarca Atlas Okyanusu'nu aşarak Amerika'ya getirildi. Uzun süren gemi yolculukları sırasında, zincirlerle birbirlerine ya da güverteye bağlanan kölelerin bir bölümü salgın hastalıklar, ayaklanmalar, fırtınalar ya da korsan gemilerinin saldırısı sonucu yaşamını yitiriyordu. On dokuzuncu yüzyıla gelindiğinde Amerika'daki köle sayısı dört milyona ulaşmıştı. Kölelerin Amerika'da özellikle pamuk, tütün ve şeker pancarı tarlalarında çalıştırılmasıyla birlikte Amerikan ekonomisinde belirgin bir gelişme gözlemlendi. Amerika Birleşik Devletleri'nde kuzey-güney eyaletleri arasında yapılan uzun iç savaştan sonra, 1865 yılında ABD Anayasası'nın 13. maddesiyle kölelik yasaklandı.

Osmanlı Devleti'nde de köleler vardı. Bunlar genellikle savaş tutsakları ya da denizlerde korsanlık yaparken ele geçirilen kişilerdi. Müslümanlıkta köle azat etmek sevap olduğu için genellikle bu kişiler azat ediliyordu. Kölelik, Osmanlı Devleti sınırları içinde 18. yüzyılın ortalarında tümüyle ortadan kalktı.

On dokuzuncu yüzyıldan sonra Avrupa ve Amerika'da köleliğe karşı büyük bir kamu-oyu oluştu. Kölelik, yapılan demokratik mücadeleler sonucunda 1946 yılında Birleşmiş Milletler kararıyla bütün dünyada yasaklandı.