Alm. Konsulat (n), Fr. Consulat (m), İng. Consulate. Yabancı memleketlerde, ülkesinin ticârî menfaatlarını koruyan ve diplomatik olmayan çeşitli resmî vazifeleri ifâ eden resmî dâirelere verilen isim. Bâzı durumlarda konsolosluk memurları ve konsoloslar temsil ettikleri devletin vatandaşı olmayabilir. Konsolosluk idarecilerinin ünvanları ülkeden ülkeye değişir.

Milletlerarası hukukta bir devletin, diğer devletlerde konsolosluk açma mecburiyeti yoktur. Konsolosluk yetkilileri, vazifeli gittikleri devletin müsâdesi olmadan o memlekette faâliyette bulunamazlar. Bu müsâde konsolosluğun bulunduğu ülke tarafından yazılı bir belge hâlinde verilir ve herhangi bir zamanda herhangi bir sebeble iptal edilebilir.

Konsolosluk görevlileri, diplomatik temsilci değildirler. Diplomatik görev verilenler ve gittiği devlet tarafından bu sıfatla kabul edilenler hâricindeki konsolosluk görevlileri, diplomatik imtiyazlar ve muâfiyetlere sâhip değildirler. Fakat resmî görevlerini îfâ ederken birçok bürokratik formalitelerde ve hatta adlî kovuşturmalarda konsolosluk görevlilerine bâzı imtiyazlar tanınmaktadır. Konsolosluk binâları ve arşivlerinin dokunulmazlığı vardır.

Konsoloslukların vazifeleri, antlaşmalar ve nizamnâmelerle tesbit edilmiştir. Umumiyetle, ticârî ve sınâî sâhada ülkesinin menfaatlerini gözetmek, vatandaşların haklarının korunması, seyrüsefer kontrolü, noterlik gibi vazîfeleri vardır.