Amerika’yı keşfettiği kabul edilen denizci. Cenova doğumlu olup 1451-1506 yılları arasında yaşadı. Harita yapma merâkına sâhib olup genç yaşlarında deniz yolculukları yaptı. İngiltere’ye, muhtemelen Grönland’a seyâhat etti. 1482’de Portekizliler tarafından inşâ edilen Afrika Altın kıyısındaki Kale’ye gitti. Hemen hemen bu zamanlarda meşhur “Batıya giderek Hindistan’a ve Uzak Doğuya varılacağı” fikrine sâhib olmuştur. O zamânın fen bilgileri ile uğraşanlar dünyânın yuvarlak olduğuna inanmaktaysa da büyüklüğü hakkında belirsizlik vardı. Columbus daha önceki coğrafî bilgileri öğrendi. Bunlardan, yanılarak dünyânın olduğundan daha küçük olduğunu çıkardı. Avrupa ile Japonya arasını olduğunun beşte biri kadar hesapladı. Tabiî zamânındakiler gibi, Amerika kıtasından ve ötesindeki Pasifik Okyanusundan haberi yoktu. Düşündüğü seyâhatı yapmak için 1485’te Portekiz kralına başvurdu, sonuç alamayınca İspanya’ya geldi. 1486’da Kraliçe İsabella’ya teklifini sundu. Ancak altı yıl sonra Kraliçe İsabella ve Kral Ferdinand seyâhatini para vererek desteklemeyi kabul ettiler.

3 Ağustos 1492’de 120 kişilik mürettebâtı bulunan Santa Maria, Nina ve Pinta isimli gemilerle Palos limanından batıya açıldı. Rüzgârdan faydalanmak için güneybatı yönden ilerleyerek 3 Eylülde Kanarya Adalarına geldi. 12 Ekimde Bahama Adalarına geldiğinde, mürettebâtı isyân durumundaydı. Bundan sonra ve hayâtı boyunca Doğu Hindistan’a ulaştığını zannetti. Bu yanlışlık günümüze kadar bu bölgenin “Batı Hindistan” ve Amerikan kızılderililerinin “Hindistanlılar” olarak isimlendirilmesi şeklinde devâm etmiştir. O bölgeden hareket ederek orayı Asya’ya benzetmeye çalıştı. Altın ve bahârât hayâli gerçekleşmedi. Santa Maria gemisinin karaya oturması sonucu bu bölgede 39 kişi bıraktı. Kuzeydoğu doğrultusunda geri gelerek 15 Mart 1493’te 224 gün sonra Palos limanına geri döndü. 1493 ilkbaharında mükâfâtlandırıldı. Koloni kurmak amacıyla 17 gemi ve 1200 denizci asker ve göçmenle 25 Eylül 1493’te Cadiz’den hareket etti. 3 Kasımda kolayca Dominik’e vardı. Daha sonra Antil Adalarını dolaşarak bugüne kadar gelecek olan isimlendirmeleri yaptı. İlk 39 kişinin bulunduğu yere varınca bunların kötü davranışları sebebiyle yerliler tarafından yerlerinden sökülüp atıldığını gördü. Hispaniola bölgesinde kurulan bu koloni Avrupa barbarlığını orada da göstererek, 1492’de 250.000 olan yerli nüfûsu 1508’de 60.000 ve 1560’da 500’ün altına düşürdü. Columbus 10 Mart 1496’da hareket ederek 11 Haziranda Cadiz’e geri döndü.

30 Mayıs 1498’de üçüncü seyâhatine koyuldu. Daha da güneye indi. Venezuella’ya yakın Trinidad Adasını keşfetti. Daha önce kurduğu koloniye geldiğinde durumu çok karışık buldu. 1500’de Ferdinand ve İsabella tarafından gönderilen yetkili, idâreyi ele aldı ve kendisini zincire vurarak İspanya’ya gönderdi. Ferdinand ve İsabella, Columbus’a 3 Nisan 1502’de dördüncü defâ seyâhat izni verdiler. Hindistan’a daha kısa bir yol bulmak için Orta Amerika sâhillerini baştan aşağı dolaşan Columbus, Panama’dan Pasifik Okyanusunu keşfedemedi. Bu târihten birkaç yıl sonra Vasco Nunez de Balboo tarafından keşfedildi. Gemilerin alt kısımları midyeler tarafından tahrib edildi. Columbus, Jamaika’da tam bir sene Kobani vâlisinden yardım için bekledi. Kasım 1504’te Kraliçe İsabella’nın ölümünden birkaç gün önce İspanya’ya ulaştı. Kral Ferdinand kendisi ile arası iyi olmayan Columbus’a iltifat etmedi. 20 Mayıs 1506’da İspanya’da dostları tarafından terk edilmiş olarak öldü.

Hakkında yazılanlar

1.Yeni Dünya'nın Keşfi

Kolomb

Pierre Marc, Michal Brix

Milliyet Yayınları / Tarih Dizisi

Ayak bastığı toprakların yeni bir anakara olduğunu bilmeden Amerika'yı keşfeden Kristof Kolomb, 1451- 1506 yılları arasında yaşadı.

Kolomb, denizciliğe 1472-73 yıllarında Akdeniz'de korsanlık yaparak başladı.Kozmograf Toscanelli'nin, "sürekli batıya gidilirse doğuya varılır" düşüncesinden etkilendi. Ayrıca, Atlas Okyanusu'nun batısındaki kara parçalarını gösteren eski haritaları inceledi. Rastladığı tüm kaynaklar, onu, Hindistan'ın Amerika'ın yerinde olduğu düşüncesine vardırıyordu. Bu düşünceden yola çıkarak yaptığı girişimler sonunda, İspanya Kral ve Kraliçesi'ninyardımlarını sağladı, emrine verilen üç gemiyle denizleri açıldı.

Dünya keşifleri dizisinin ikincisi olarak yayımladığımız bu kitapta, Kristof Kolomb'un, bilmeden Amerika'yı keşfedişinin ayrıntılı öyküsünü bulacaksınız.

- - - - - - - -

Farklı bir kaynaktan derlenen biyografisi:

Kristof Kolomb (1451 Cenova, İtalya - 20 Mayıs 1506 Valladolid, İspanya)

Cenovalı denizci ve kaşiftir. 1492'de Atlantik Okyanusu'nu aşarak Kuzey Amerika'ya ulaşan ilk Avrupalıdır. Bu yolculuğunu İspanyol bayrağı altında yapmıştır.

Amerika'yı keşfetmeden önce, Osmanlı Devleti dahil, tüm güçlü devletlerden yardım istemiştir fakat kimse destek vermek istememiştir. Sonunda İspanya, Kolomb'a yardım etmeyi kabul etmiştir.

Kristof Kolomb, Amerika kıtasının bulunmasına ve Avrupa’ya açılmasına öncülük etti. Bununla birlikte yeni kıta adını Kolomb’la aynı dönemde yaşamış ve 1497 ya da 1499’da Güney Amerika’ya ulaşmış olan Amerigo Vespucci adında bir İtalyandan aldı.

Daha 11. yüzyılda Norveçli Leif Eriksson Kuzey Amerika kıyılarını dolaşmıştı, ama tarihte Amerika’nın keşfedilmesinin onuru Kolomb’a aittir. Ne var ki, Kolomb yepyeni bir kıta keşfetmiş olduğunun farkına varamamıştı. Onun amacı doğudaki baharat ve ipek gibi değerli malların batıya getirilebileceği güvenli bir ticaret yolu bulmaktı. 12 Ekim 1492’de Bahama adalarından birine çıktığında da bu düşüncesini gerçekleştirmiş olduğunu sandı. Amerika kıtasını bulan Kristof Kolomb,yepyeni bir kıta keşfettiğinin farkına varamamıştı.

Kristof Kolomb İtalya’nın Cenova limanında yaşayan yoksul bir dokumacının oğlu olarak dünyaya geldi. Avrupa’nın en işlek limanlarından biri olan Cenova’da tüccarlar çeşitli ülkelerle ticaret yapıyor, karayoluyla Hindistan’dan ve Uzakdoğu’dan gelen pamuk, kumaş ve baharattan başka İngiltere açıklarında avlanan balıkları da kurutulmuş ve tuzlanmış olarak satın alıyorlardı. Kristof Kolomb büyük bir olasılıkla Marko Polo’nun Çin gezisi anılarını okumuş, Leif Eriksson’un yüzyıllar önce yaptığı gizemli deniz yolculuğunun öyküsünü dinlemişti.

Gençliğinde Akdeniz’in doğusuna bir deniz yolculuğuna çıkan Kolomb,baharat ve ipek ticaretinin nasıl yapıldığını öğrenme olanağı bulmuştu. Daha sonra 1476’da kuzeyde İngiltere’ye ve İzlanda’ya kadar gittiği sanılmaktadır. Bu yolculuktan dönüşünde Portekiz’in başkenti Lizbon’a taşındı. O çağda bile hala Dünya’nın dümdüz olduğuna inanan birçok insan vardı.Kolomb ise Dünya’nın küre biçiminde olduğu düşüncesindeydi. Kolomb çeşitli Dünya haritalarının çizimine yardımcı oldu. Bu harita ve çizimlerde Dünya gerçekte olduğundan çok daha küçük, Asya ise çok daha büyük gösteriliyordu. Kolomb Asya’nın doğuya doğru çok fazla uzandığını, bu yüzden de İspanya’dan yola çıkıp batıya doğru yol alarak oldukça kısa bir zamanda Hindistan’a varabileceğini düşündü. Hindistan’ın uzaklığını da hesapladı; Hindistan’ın bulunduğunu sandığı yer aşağı yukarı Amerika’nın bulunduğu yere denk geliyordu.

Böyle bir yolculuğu tasarlayan ilk insan Kolomb değildi, ne var ki, o zamanki gemilerin küçüklüğü ve yeterli donanıma sahip olmayışı yüzünden böylesine uzun ve tehlikeli bir yolculuğa çıkmayı kimse göze alamıyordu. 1480’de artık deneyimli ve kendine güvenli bir denizci olan Kolomb ise Hindistan’a kısa sürede ulaşabileceğini kanıtlayacak bir keşif gezisine önderlik edebileceğine inanıyordu.

Bu yolculuk için gerekli gemileri ve parayı ancak İspanya ve Portekiz hükümdarları sağlayabilirdi. Kolomb ilk önce Portekiz Kralı 2 Joao’ya başvurduysa da önerisi reddedildi. İspanya’nın önemli bir bölümü Magripliler’in altındayken tahta çıkan Fernando ve Isabella ise Kolomb’u içtenlikle kabul ettilerse de, ülkenin içinde bulunduğu kargaşa yüzünden ona yardımcı olamadılar.

Kolomb haritacılık yapan kardeşi Bartolomeo’yla birlikte İngiltere ve Fransa krallarına başvurdu. Ama bu iki kraldan da yardım alamadı. Sonunda ilk başvurudan yedi yıl sonra İspanya kraliçesi Isabella, Kolomb’a yardım edeceğini bildirerek ona amiral ünvanı verdi.

- - - - - - - -

Not: Amerika’da Ekim ayının ikinci Pazartesi günü, 1492 yılında Amerika’yı keşfeden Kristof Kolomb’u anmak amacıyla Columbus Günü olarak kutlanır.