Plâzmasında bol miktarda pigment bulunan, değişik boylarda uzantıları olan, genellikle yıldız şeklindeki renkli hücre organeli. Kromoplâstlar ya doğrudan genç hücrelerin plâstitlerinden meydana gelirler ya da daha önce meydana gelmiş olan kloroplâstlardan oluşurlar.

Fotosentez yapan yeşil bitkilerde bulunur. Enerji üretebilmeleri için gün ışığına gereksinimleri vardır. Birçok yönleriyle mitokondrilere benzerler. İki katlı bir zarla çevrilidirler, dış zar geçirgendir, iç zarsa iç kısımda "stroma" denilen bölgeyi sarar ve iki zar arasında dar bir aralık bulunur. Kloroplâstların iç kısmında düz ve birbirleriyle bağlantılı keseciklerden oluşmuş stroma içine yerleşik "tilakoit" adı verilen bir zar sistemi vardır. Burada klorofil "elektron transport zinciri"nin enzimleri ve ATP az bulunur. Kloroplâst mitokondriler gibi DNA, RNA, ribozom ve çeşitli enzimler içerir. Hücre büyümesi sırasında bölünerek çoğalırlar. Sonbaharda yapraklarda klorofil parçalandığında "karatenoid" adı verilen başka pigmentler, yaprakların değişik renklerde görünmesini sağlar. Bu durumda kloroplâstlar "kromoplâst"lara dönüşür ve düzenli tilakoit yapıları bozulur.

Çoğunlukla genç hücrelerin plâstitlerinden meydana gelirler. Kromoplâstlar, karotin, ksantofil, likopin gibi turuncu, sarı ve kırmızı boya maddelerini taşırlar. Belirli bir şekilleri yoktur. Havuç, turuncu rengini karotinden, domates de kırmızı rengini likopinden alır.

İLGİLİ KONULAR

Hücre