Eski Yunan yazarı ve askeri. Mîlâttan önce 430’da Atina civarındaki Erkheeia’da doğup, M.Ö. 334’te Korent’te öldü. Gryllos’un oğludur. Prodikos’dan ders alıp, filozof Sokrat’a bağlandı. (M.Ö. 431-404) Mora Harbine Atina süvarisi olarak katıldı. Atina usülü demokraside aksaklıkları tesbit edince, kendisinde bu sisteme karşı nefret hâsıl oldu. Ücretli asker olarak arkadaşı Proxenos ile İran prensiCyrus’un kardeşi Pers kralı İkinci Artaxerxes Mnemonu’ya karşı hazırlanan orduya katıldı. M.Ö. 401’de Küçük Asya ordusuyla Anadolu’ya geçti. Prens Cyrus, İran Kralıyla Cunaxa’da yapılan muhârebede öldürülünce, Yunan ordusuna seçilen beş generalden birisi oldu. On iki bin askeri Cunaxa’dan alıp, kalan altı bin mevcutla Chryspolis’e geldi. Bu geri çekiliş Yunan askerî kabiliyetinin en büyük taktiklerinden biri kabul edilir.

M.Ö. 399-344 yıllarında Küçük Asya’daki Pers vâlilerine karşı askerî harekâtlarda bulunup, Yunanistan’a döndü. Isparta Kralıİkinci Agesilaus’un himâyesine girdi. Atinalılar’a karşı Koronica Muhârebesinde bulundu. Isparta kralının himayesinde önce Scillus’ta sonra da Korinthas’ta kaldı. Ksenophon çiftçilik yapıp, av ve eğlence tertipleyerek, kitap yazdı. Scillus’da kaldığı yıllarda, târihî ve askerî hâtıralarını anlatan Kyrou Anabasis, Hellenika, Agesilas, Peri Hippikes ile siyasî mahiyetteki Lakedaimoniom Politeia, Hieron, Oikonomikos, felsefî Appologia Sokrateus, Appomnenoneumata adlı kitapları yazmıştır.