DEVLETİN ADI Sosyalist Küba Cumhûriyeti

BAŞŞEHRİ Havana

NÜFÛSU 10.848.000

YÜZÖLÇÜMÜ 110.861 km2

RESMÎ DİLİ İspanyolca

DÎNİ Hıristiyanlık

PARA BİRİMİ Küba pezosu

Orta Amerika’da Küba ve Irla de Pinos adalarından meydana gelmiş ada devleti. Karaib Denizindeki bu ülke Florida Boğazı ile ABD’nin Florida eyâletinden ayrılır. Atlas Okyanusu Küba’yı Bahama Adalarından ayırır. Doğusunda Haiti, güneydoğusunda Jamaika bulunur.

Târihi

Küba Adası 1492’de Kıristof Kolomb tarafından bulundu.İspanyolların 1511 yılında adayı almasından sonraİspanya’nın idâresine girdi. Afrika’dan getirilen zenciler şekerkamışı tarlalarında çalıştırılmaya başlandı. İspanya Krallığına bağlı olan ada 1762 yılına kadar sâkin bir devre geçirdi. 1762’de İngilizler Havana’yı ele geçirdiler. Fakat bu durum uzun sürmedi. İspanyollar adayı tekrar geri aldılar. Kübalıların İspanyollara karşı sürdürdükleri bağımsızlık mücâdeleleri uzun seneler sonuç vermemiş, bağımsızlıklarına ancak 1898’de kavuşabilmişlerdir. Bu târihten sonra Küba, ekonomik bakımdan ABD’nin hâkimiyetine girmiştir. Amerika burada üs kurma hakkına sâhib olmuştur.

1920’de ülkeyi G.M.Morales diktatörlükle idare etmeye başlamış, bundan sonra birçok hükûmet darbeleri olmuştur. 1934’te Amerikalıların desteğiyle iktidâra gelen Batista 1944 yılına kadar iktidarda kaldı. O zaman demokrasiye geçilmiş, fakat 1952’de yeni bir hükümet darbesi olunca idâreyi tekrar Batista almıştır. 1953’te ihtilâlcilerin başına geçen F.Castro tutuklanmış, sonra serbest bırakılmış, Meksika’ya geçerek Küba’daki taraftarlarıyla darbe hazırlığına başlamıştır. 1956’da Küba’ya geçerek Turquino Dağının yakınında gerilla kampı kurmuş ve gerilla savaşını başlatmıştır. İki yıl süren iç savaştan sonra Batista’nın birlikleri yenilmiş, Batista kaçmak zorunda kalmıştır. İktidârı ele geçiren Castro (11 Ocak 1959) ilk anda komünist rejimi getireceğini halktan gizlemiş, idareye tam hâkim olduktan sonra bu rejimi uygulamaya başlamıştır. Bundan sonra Sovyetler Birliği ve sosyalist ülkelerle işbirliğine girişmiştir. Rusya burada 1962 senesinde ABD’ye karşı nükleer üsler kurmaya başlamışsa da Amerika’nın baskısıyla nükleer füzelerini geri almaya mecbur kalmıştır. Castro hâlâ iktidarda olup 1989 başlarında SSCB ve diğer Doğu Avrupa ülkelerinin liberalleşme yönündeki politikalarını tâkib etmeyeceğini açıkladı.

Fizikî Yapı

Küba’nın kıyıları bataklık alanlar ve mercan kayalıklarla çevrilidir. Adanın geniş ovaları ve alçak tepeli yaylalarını üç dağ dizisi böler. Bu sıradağların en önemlisi doğudadır ve Sierra Cristal ve Sierra Saguo Beracca’dır. Adanın güneydoğu kıyılarında Sierra Maestra Dağları bulunur. Küba’nın en yüksek dağı olan Turquino (2005 m) buradadır. Üçüncü dağ dizisi adanın merkezindedir.

Ovaların verimini arttıran 200 kadar küçük ırmak ve binlerce dere vardır. En büyük ırmak güneydoğudaki 240 km uzunluğundaki Cauto’dur.

İklim

Küba’da tropikal bir iklim hüküm sürer. Aylık sıcaklık ortalaması 20 derecenin üstündedir. Bir yılda başlıca iki mevsim görülür. Bölgede alize rüzgârları bütün yıl eser. Hattâ bazan Küba şiddetli tayfunlara mâruz kalır. Yağışlar önemli değildir. Zaman zaman Kuzey Amerika’dan esen kuzey rüzgârları aralık ve ocak aylarının da yağışlı geçmesine sebep olur. Yıllık yağış miktârı 1375 mm’dir. Yağış mevsiminde büyük zararlara yol açan kasırgalar da görülür. 1963’te meydana gelen Flora kasırgası ülkenin şekerkamışı tarlalarına çok büyük zarar vermiştir.

Tabiî Kaynakları

Bitki örtüsü ve hayvanlar: Ülke topraklarında tropikal bitkiler, iğne yapraklı ormanlar, savanlar ve bataklık alanlar vardır. Güneydoğu bölgesinde sıcağa dayanıklı kaktüs cinsinden bitkiler yetişir. Günümüzde tabiî bitki örtüsünün yerini yavaş yavaş şekerkamışı, kakao ve muz ağaçları almıştır. Yabanî hayvanları az olmakla beraber sürüngen ve böcek türleri hayli çeşitlidir.

Mâdenleri: Ülkede birçok mâden yatakları vardır. Başlıca maden kaynakları ise demir, nikel, kobalt, bakır, krom, kükürt ve manganezdir. Ayrıca az miktarda petrol de çıkarılmaktadır.

Nüfus ve Sosyal Hayat

11 milyon civârında olan nüfûsun büyük çoğunluğunu İspanyol soyundan meydana gelen beyazlar meydana getirir. Bunun yanında melez ve zencilerin de sayısı hayli kalabalıktır.

Dîni: Halkın büyük kesimi İspanyolca konuşur ve resmî dili İspanyolcadır. Yaygın din olarak Hıristiyanlığın Katolik mezhebi görülmektedir.

Eğitimi: Öğrenim ücretsizdir. Marksist ve Leninist prensipler öğretilmekte ve işçilere öğrenim imkânları sağlanmaktadır. İlk öğrenimi 6 ile 12 yaş arasındadır. Ülkede 4 üniversite vardır. Halkın % 97’si okuma yazma bilmektedir.

Şehirleri: Halkın % 50’si şehirlerde yaşar. Önemli şehirleri arasında Hawana, Santiago, Mariano, Holguin ve Camaguly sayılabilir.

Siyâsî Hayat

1976 yılında sosyalist bir anayasa yürürlüğe konulmuştur. Dört yılda bir seçilen 481 üyeli Ulusal Halk Meclisi, yasama görevini üzerine almıştır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda hem devletin hem de hükümetin başıdır. Küba Komünist Partisi, ülkenin politikasını tesbit eden en önemli ve tek kuruluştur.

Ekonomi

Tarım: Küba ekonomisi tarıma dayalıdır. İhracatının büyük kısmını tarım ürünlerinden sağlar. Halkın büyük kesimi de tarımla uğraşmaktadır. Başlıca tarım ürünü fazla üretilen şekerkamışıdır. Tarım alanlarının % 70’i devlete ve kooperatiflere aittir. Şeker kamışından sonra tütün ve narenciye üretimi ikinci sırayı alır. Havana tütünleri dünyaca ünlüdür. Diğer tarım ürünleri ise pirinç, mısır, patates, ananas, muz, kahve, pamuk, yer fıstığı, manyok ve kenevirdir. Ülkenin batısında ve orta kesiminde çiftliklerde sayıları birkaç milyonu bulan büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılır. Bunun yanında koyun, keçi, gibi küçükbaş hayvanlar da yetiştirilir.

Balıkçılık: Ülke bir ada ülkesi olduğundan ve çevresinde tropikal balıklar bol bulunduğundan balıkçılık gelişmiştir. Büyük balıkçı filosu Meksika Körfezinde, Arjantin açıklarında ve Grönland çevresinde avlanır. Balıkçılık tarım gibi kooperatifler aracılığı ile yapılır.

Sanâyi: Ülkede sanâyi pek gelişmemiştir. Sanâyi kolunu şekerkamışı ve tütün işleyen fabrikalar ile çimento, dokuma, ayakkabı, konserve, lâstik fabrikaları ve petrol rafinerileri meydana getirir. Motor sanâyii henüz kurulmamıştır.

Ticâret: En önemli ihraç maddesi şekerdir ve üretiminin yüzde sekseni ihraç edilir. Bunu tütün, alkol, meyve, sebze, balık ve maden ürünleri tâkib eder. Dışarıdan ise petrol ve makina gibi sanâyi ürünleri satın alır. Ticâretinin büyük kısmını sosyalist ülkelerle yapmaktadır. İspanya ve İngiltere ile ticareti gelişmektedir.

Ulaşım: Kara ulaşımı, karayolları ve demiryolları ile sağlanır. Demiryolu ulaşımının büyük kesimi şekerkamışı nakliyesi için yapılmıştır. Karayollarının uzunluğu 5053 km, demiryollarının uzunluğu ise 34.000 km’dir. Karayollarının % 30’u asfaltlanmıştır. Başşehir Havana en önemli deniz ve hava limanıdır.