İkinci Göktürk Hâkanlığının kurucusu. Asena soyundandır. Batı ve Doğu Göktürk devletleri yıkılınca M.S. 630’dan 680’e kadar Türkler Çin esâretinde yaşadılar. Kutluğ Kağan, Tonyukuk’un da desteği ile Türkleri teşkilâtlandırıp 680 yılında kurtuluş hareketini başlattı. Çinlilere ve Çin hizmetindeki Türk boylarına karşı kazanılan zaferlerden sonra Ötüken’e hâkim oldu. Kutluğ, İlteriş Kağan ünvanıyla hakan îlân edildi. Bilge Tonyukuk’u kendisine vezir ve müşâvir (Aygucu) yaptı. Kardeşi Kapağan’ı şad, Torsi-fu’yu yabgu îlân etti. Çin üzerine ardı arkası gelmeyen seferler düzenleyip önemli zaferler kazandı. Eski Göktürk Devletine bağlı kavimlere hâkimiyetini kabul ettirdi. 692 yılında ölünce yerine kardeşi Kapağan geçti. Kapağan’dan sonra Kağan olan Bilge ve başlıca yardımcısı Kültegin İlteriş’in oğullarıdır.