DEVLETİN ADI Liechtenstein

BAŞŞEHRİ Vaduz

NÜFÛSU 29.600

YÜZÖLÇÜMÜ 160 km2

RESMÎ DİLİ Almanca

DÎNİ Hıristiyan (Katolik)

PARA BİRİMİ İsviçre frankı

Orta Avrupa’da Avusturya veİsviçre arasında Ren Nehri kenarında kurulmuş küçük bir prenslik.

Târihi

Eski bir Roma eyâletiydi. Şimdiki başşehrin adını aldığı Vaduz Kontluğu, ilk bağımsız ve resmî teşkilâtıdır. 1342’de kurulan bu kontluk, 1434’te Aşağı Ülke (Unterland) diye bilinen Schellenberg Lordluğu ile birleşti. Fakat yeni Lord, 1699’da Schellenberg Lordluğunu Avusturya’ya sattı. Çok geçmeden 1712’de de Vaduz, Avusturya’ya verildi.

Beş yıl sonra bu iki toprak parçası, Liechtenstein Prensliği adı altında birleştirildi. 1806-1814 yılları arasında prenslik, Napolyon tarafından işgâl altında tutuldu.

Daha sonra 1866 yılına kadar Alman işgâli altında kaldı. Bu târihte bağımsızlığını kazandı. Fakat 1920 yılına kadar Avusturya tarafından yönetildi. Birinci Cihan Harbinde tarafsız olmasına rağmen Avusturya tarafından işgâl edildi. 1945’ten sonra tam bağımsız oldu. Ekonomisi hızla gelişti. Bu ülkeyi, diğer memleketlerde İsviçre elçileri ve konsolosları temsil etmektedir.

Fizikî Yapı

Ülkenin doğusu Ren Vâdisine dâhil olup, mevcut bataklıklar ve kanallar sâyesinde ülke sel baskınlarından korunur, Liechtenstein çok küçük bir ülkedir. Yüzölçümü 160 km2 civârındadır. Bu küçük ülkenin yerleşim alanları genellikle Ren Nehri yaylasının kenarlarıdır. Liechtenstein’in başşehri olan Vaduz, küçük bir kasaba olup, prensliğin en büyük yerleşim merkezidir. Ayrıca Schoan ve Balzers bölgeleri de diğer iki önemli bölgesidir.

Batı ve güney bölgeler, doğu Alplerin Rhatkan bölgesi eteklerine kadar uzanır. Esas îtibâriyle Alpler bölgesinde yer alan Liechtenstein’ın üçte birini Ren Nehri Vâdisi teşkil eder. Diğer yerlerini ise Alplerin etekleri örtmektedir.

İklim ve Tabiî Kaynaklar

Küçük bir Orta Avrupa ülkesi olan Liechtenstein iklim îtibâriyle mûtedildir. Yaz ayları umûmiyetle ılık, bâzan orta derecede soğuk, kış ayları ise soğuk ve yağışlı geçmektedir. Ren Vâdisi ve Alp Dağlarının etekleri bol yağış aldığı için yemyeşil bir bitki örtüsüne sâhiptir. Tabiî kaynaklar bakımından ülke pek fazla zengin değildir.

Nüfus ve Sosyal Hayat

Yaklaşık 29.600 kişilik çok küçük nüfûsa sâhip bir prensliktir. Halkın çoğu Alman asıllı olup, (Alemanic) adlı kökten gelir. Nüfûsun % 25’ini ise yabancı işçiler meydana getirir. Nüfûsu, yüzölçümüne oranla kalabalık olup, kilometrekareye 164 kişi düşer. Nüfusun % 60’tan fazlası genç ve yetişkindir. Nüfus artış oranı yaklaşık % 7’dir.

Resmî dil Almancadır. Halkın lehçesi ise genellikle (Alamanic) kökenlidir. Ayrıca İngilizce ve Fransızca da konuşulur. Halkın % 88’i Katolik ve % 7’si Protestandır.

Okuma-yazma oranı % 100 olup, refah düzeyi çok yüksektir. İlk öğretim beş yıl olup, mecbûridir. Ayrıca bundan sonraki dört yıllık orta öğretim de mecbûridir. Radyo ve televizyon yayın istasyonu yoktur. Haftada dört gün çıkarılan Volkblatt, ülkenin tek yayın organıdır. Üniversite mevcut olmayıp, yüksek öğrenim için İsviçre, Almanya ve Avusturya’ya gidilir. Ordusu olmayıp, küçük bir emniyet kuvveti ile bir sınır muhâfız birliği mevcuttur.

Siyâsî Hayat

Liechtenstein bir prenslik olup, verâsete tâbi bir monarşik idâreyle yönetilir. Demokratik parlamenter rejime dayanan devletin başkanı, Liechtenstein vatandaşı olması şart olan bir prenstir. Ülkenin 15 üyeli bir meclisi vardır. Bu meclis, Landtao, üniversal oya göre 14 yıllığına seçilir. Hükûmet, Liechtenstein vatandaşı olmak üzere ve prens tarafından Landtag üyeleri arasından tâyin edilen bir başbakan ve dört konsey üyesinden müteşekkildir. Hükûmet dört yıl görevde kalır. Hâlen Liechtenstein Prensi, 1938 yılından bu yana tahtta oturan Prens II. Franz Joseph’in 13 Kasım 1990’da ölmesi üzerine yerine geçen oğlu Hans Adam’dır.

Liechtenstein ile İsviçre arasında gümrük birliği vardır. Ayrıca PTT faaliyetleri ve diplomatik münâsebetleri İsviçre tarafından karşılanır. Para birimi olarak İsviçre frankı kullanılır.

İdârî olarak iki ana bölgeye ve 11 kominyona ayrılmış olup, yargı gücü meclisine âittir.

Ekonomi

Îmâlâtçılık en büyük işçi istihdam kaynağı olup, birçok yerli ve yabancı işçi, makine ve endüstri teçhizatı îmâlinde çalıştırılır. 1974 yılında 5500 işçi kapasiteli bir metal endüstrisi kurulmuştur. Ülkede daha çok kalorifer kazanları, mâdenî eşyâlar, küçük âlet ve makinalar, mobilya eşyâlar, kimyevî maddeler, optik ve hassas âletler, petrol tankları, oyuncaklar, resim malzemeleri, çeşitli ilâçlar, vernik ve deri eşyâlar îmâl edilir. Ayrıca bir de tekstil sanâyii mevcuttur. Çanak ve çömlek yapımı ve seramik eşyâlar, ülkenin önemli bir gelir kaynağıdır. Ticârî münâsebetlerinin çoğu İsviçre iledir.

Vergi oranlarının düşüklüğü, milletlerarası ticârî firmaları cezbetmektedir. Liechtenstein pul basımında dünyâca ünlü bir ülke olup, hükûmet bundan büyük kârlar elde etmektedir.

Tarım, balıkçılık ve ormancılığın düşük seviyede olmasına karşılık endüstri, ticâret, inşaat ve turizm gelirleri çok yüksektir. Yetiştirdiği tarım ürünlerinden olan üzüm, mısır, patates, sebze ve buğday, ülke ihtiyâcını karşılamaktadır. Büyük baş hayvancılık gelişmiş olup, et, süt ve deri ürünleri ihraç edilmektedir. Ayrıca müze ve sanat galerileri önemli bir gelir kaynağıdır.