İçinde moleküllerin yıkımında görev alan enzimlerin (hidrolazlar, proteazlar, lipazlar ve fosfatazlar) yer aldığı bir hücre organeli. Bu enzimler protein, polisakkarit ve çekirdek asitlerinin parçalanmasında görev alırlar. Lizozomların 40'tan fazla enzim içerdiği belirlenmiştir.

Lizozomlar, lipoprotein yapısında tek tabakalı bir zarla çevrilmiş küremsi keseciklerdir. Alyuvarlar dışında tüm hayvan hücrelerinde özellikle bedenin savunmasından sorumlu akyuvarlarda çok sayıda bulunurlar. Bitki hücrelerinde, mantarlarda ve mayalarda lizozom benzeri yapıların olduğuna ilişkin bazı kanıtlar vardır. Bakterilerdeyse lizozom yoktur; ancak içerdiği enzimler vardır.

Lizozomlar hücrenin sindirim organelidir; dışarıdan alınan büyük moleküllerin parçalanmasında görev alır. Ayrıca hücrede işlevlerini kaybetmiş organelleri de parçalar. Bu organel, özellikle bakterilere karşı savunmada da etkin görev alır. Bu canlıları içine alarak parçalar. Başkalaşım geçiren canlılarda hücrelerin yıkılarak yeniden şekillendirilmesinde, ortadan kaldırma işlevini gerçekleştiren lizozomlardır. Dokularda plânlanmış hücre ölümleri de yine bunlar tarafından yapılır. Ölümden kısa bir süre sonra kokuşmanın ortaya çıkması bu lizozomların içeriğinin hücreye boşalıp hücreyi sindirmeye başlamasından dolayıdır.

İLGİLİ KONULAR

Hücre , Hücrenin Yapısı