Kıbrıslı Rum din ve devlet adamı. Asıl adı Mihail Hristodolu Muskos’tur. Rumca “kutsal” mânâsına gelen Makarios ünvânıyla meşhur olmuştur. Fakir bir köylünün oğludur.

1913’te GüneyKıbrıs’taki Baf bölgesinde doğdu. İlköğrenimini doğum yerinde gördü. 13 yaşından îtibâren dînî tahsile yöneldi.Kıbrıs’ta, Atina Üniversitesinde teoloji öğrenimi gördü. 1946’da papaz olunca Rumca kutsal mânâsına gelen Makarios ünvânını aldı. Amerika’nın Boston Üniversitesinde teoloji öğrenimini sürdürdü. 1948’de Kition (Larnaka ve Limasol bölgeleri) piskoposluğuna tâyin edildiği için, öğrenimini bitirmeden Kıbrıs’a döndü.Siyâsetle de uğraşarak Kıbrıs’ı Yunanistan’a katma gâyesi güden Enosis çalışmalarına önderlik etti. Bu çalışmaları sebebiyle dikkatleri üzerine çekerek Kıbrıs Başpiskoposu seçildi. Ekim 1950’de Makarios-III adını aldı. Adanın Yunanistan’a katılmasını gerçekleştireceğine yemin etti.

Yunanlı Albay Grivas’la birlikte EOKA adlı gizli terör ve tedhiş teşkilâtının kurulması için çalıştı. İngiltere’nin Kıbrıs’a özerklik veya Milletler Topluluğu üyesi statüsü verilmesi yolundaki tekliflerine ve Türkiye’nin adayı taksim etmek yolundaki isteklerine karşı çıktı. 1954’te Yunan Başbakanı Aleksandros Papagos ile görüşerek Enosis için Yunanistan’ın desteğini sağladı.Kısa bir müddet sonra EOKA Tedhiş Teşkilâtı silâhlı hareketlere başladı. Bu silâhlı hareketleri perde arkasından idâre ettiği ve ayaklanma kışkırtıcılığı yaptığı gerekçesiyle İngilizler tarafından Mart 1956’da Seyşel Adalarına sürgün edildi. Arkasından EOKA’nın silâhlı eylemleri hızla tırmandı. Ertesi yıl Kıbrıs’a dönmemesi kaydıyla serbest bırakıldı ve Atina’ya yerleşti. Kıbrıs konusunun ele alındığı Birleşmiş Milletler toplantılarına Rum toplumu temsilcisi olarak katıldı. Türkiye’nin İngiltere ve Yunanistan ile birlikte taraf olduğu Zürich ve Londra görüşmelerinde de Kıbrıslı Rumları temsil etti ve yapılan antlaşmaları imzâladı. Şubat 1959’da Kıbrıs’a dönmesine izin verilenMakarios Enosis isteğinden vazgeçerek uzlaşmaya yanaştı. 13 Aralık 1959’da bağımsız Kıbrıs Cumhûriyetinin cumhurbaşkanlığına seçildi. Yardımcılığına da Türk toplumundan Fâzıl Küçük getirildi.

Kısa bir müddet sonra anayasanın değiştirilmesini isteyen Makarios, anayasanın Türklerle ilgili hükümlerini yürürlükten kaldırmaya teşebbüs etti.Türk toplumu bu değişikliğe karşı çıktı. Kanlı Noel Olayları diye bilinen Aralık 1963’te Türklere karşı girişilen katliamda pekçokTürk hunharca katledildi. İki toplum arası açıldı. Türkiye’nin teminatçı devlet olarak askerî güç kullanması üzerine güç durumda kalan Makarios önceleri yalnızca Rum çıkarlarını savunurken daha sonra iki toplumlu Kıbrıs’tan bahsetmeye başladı. 1967’de Türk toplumunun merkezî idârenin yetkisi dışında kalan işleri yürütmek için teşkil ettiği Kıbrıs Türk Geçici İdâresiyle görüşmek zorunda kaldı.Toplumlararası anlaşmazlıklar sürerken Şubat 1968’de Rumlar tarafından ikinci defâ cumhurbaşkanı seçildi. 1972’de bâzı piskoposlar dînî vazifelerini aksattığı gerekçesiyle cumhurbaşkanlığından ayrılmasını istediler. Fakat 1973’te üçüncü defa cumhurbaşkanı seçildi. Hemen Enosis îlân edilmesini isteyen Yunanistan’daki cuntayla arası bozuldu. Temmuz 1974’te Yunan subayları idâresindeki Rum Ulusal Muhafız Birliği bir darbeyle iktidara EOKA liderlerinden Nikos Sampson’u getirince, Makarios Kıbrıs’tan kaçarak Ağrotu (Akrotiri) İngiliz üssüne sığındı. Oradan da Malta’ya ve Londra’ya kaçtı. Aralık 1974’te Kıbrıs’a dönerek Kıbrıs Rum kesiminin liderliğini üstlendi. Üçüncü dünyâ ülkeleri liderleriyle görüşerek, onları büyük ölçüde kendi safına çekmeyi başardı. Kuzey KıbrısTürk Federe Devletinin kurulmasına şiddetle karşı çıkan Makarios, Türk Toplumunun lideri kahraman Rauf Denktaş’la Ocak 1977’de görüşmek zorunda kaldı. 3 Ağustos 1977’de Lefkoşe’de öldü.