Alm. Bohrbank (f), Fr. Banc (m) de forage, İng. Boring-bench, Drill-bench. Mâdenî parçaların üzerine silindirik delikler açmak için kullanılan tezgâhlar. Matkap tezgâhları çeşitli büyüklükte ve tipte olur.
Sütunlu matkap tezgâhları: Elektrik motoruyla çalışan bir mil üzerindeki dişliden alınan hareket, diğer dişlilere iletilir. Böylece matkap mili, çeşitli devir sayılarında çalıştırılabilir.
Delme işleminin gerçekleştirilmesine yarayan tabla, bu tezgâhta silindirik sütun etrafında dönebilmektedir. Büyük parçaların delinmesinde ve delme merkezinin ayarlanmasında tablanın dönmesi büyük kolaylık sağlar. Tabla, sütun üzerine tesbit edilmiş bir krameyer üzerinde aşağı yukarı hareket eder.
Radyal matkap tezgâhları: Bu tezgâh, büyük ve ağır parçalar üzerine birden fazla delik delinmesi gereken hâllerde kullanılır. Radyal matkap tezgâhı, geniş bir çalışma alanını içine alır. Ayarının kolaylığı ve daha büyük iş kapasitesine sahip olmasından dolayı, büyük ölçüdeki dik matkap tezgâhlarının yerini almıştır.
Milin bulunduğu başlık, sütuna bağlı bir kol üzerinde hareket ettirilerek ayarlanabilir. Bu kol, sütun etrâfında yatay bir düzlemde istenilen konuma göre 360° döndürülebilir. Kesici uç, oldukça geniş bir alan içinde, herhangi bir noktaya kolaylıkla getirilir. Ayrıca kol, iş parçasına göre aşağıya ve yukarıya hareket ettirilir. Tabla, değişik ölçülerde olabilir. Radyal matkaplarda çeşitli hareketleri sağlayan birkaç motor vardır. Bu motorlar, bulundukları kısımları ayrı ayrı çalıştırırlar.
Yatay delik açan matkap tezgâhları: Bu tezgâhlarda kesici âlet, bir yatay eksen etrafında döner. Kesici âleti taşıyan fener mili, kendi taşıyıcısı içinde yatay olarak işlemektedir. Fener mili taşıyıcısının, düşey hareketleri de vardır.
İş tablası, enine ve boyuna ilerleyebilir. Yatay delik tezgâhı, delik açmak ve delikleri büyütmek için yapılmışsa da, buna uygun kesiciler takılarak düzlem yüzey de işlemek mümkündür. Bunlardan başka, işlem sıralı matkap tezgâhları, çok milli matkap tezgâhları gibi çeşitli matkap tezgâhları mevcuttur.
Matkap uçları: Parçalardan talaş kaldırılarak, silindirik bir delik elde etme işlemine “delme” denir ve bu iş için kullanılan kesicilere de “matkap” adı verilir.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.