Şeyh Şamil'in Torunu

Dağıstan (Avar) kökenli yurtsever, yazar. Kafkasya'nın ünlü liderlerinden İmam Şamil'in en küçük oğlu olan Muhammed Kamil Paşa'nın (1862-1930) oğludur. 1901 yılında Medine'de doğdu. Öğrenimini İstanbul'da Galatasaray Lisesi'nde yaptı. Birinci Dünya Savaşı sonrasında genç yaşında iken, bağımsızlığını ilan eden Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin (11 Mayıs 1918) savunulması için yapılan silahlı mücadeleye katıldı. Atayurdu Dağıstan'a giderek Kızılorduya karşı milli direnişi yürüten yurtseverler arasında yer aldı. (Ekim 1920-Mart 1921).

Kafkasya'nın Kızılordu tarafından bütünüyle işgalinden sonra güçlükle Türkiye'ye dönebildi. Türkiye, Yakındoğu ülkeleri ve Avrupa'da Kafkasya’nın özgürlük ve bağımsızlığı için yürütülen mücadelelere aktif olarak katıldı. Kurucu ve yöneticileri arasında bulunduğu "Kafkasya Dağlıları Halk Partisi" (Narodnaya Partiya Gortsev Kavkaza-Partie du Peuple des'Montagnards du Caucase-The Popular Party of the Higlanders of Caucasus) adına Türkiye Fransa, İngiltere, Çekoslavakya, Polonya gibi devletlerle temaslarda bulunarak Kafkasya bağımsızlık davası lehine sempati ve yardım sağlamaya çalıştı. Kafkasya, Azerbaycan, Gürcistan, Ukrayna ve Türkistan örgütlerinin oluşturduğu "Promethee" siyasi hareketi içinde önemli bir rol oynadı.

İkinci Dünya Savaşı’nda diğer Kafkasyalı liderler gibi o da Berlin’e giderek Alman hükümeti yetkilileriyle Kafkasya konusunda görüşmelerde bulundu. Fakat bu sırada Kafkasya'nın bir bölümünü işgal etmiş bulunan Alman'ların Kafkasya bağımsızlığı konusundaki çelişkili tutumları ve Kafkasya'ya gitmesine izin verilmemesi nedeniyle hayal kırıklığına uğradı. Berlin'de oluşturulan "Kuzey Kafkasya Milli Komisyonu (Komitesi)"nde de görev almadı ve bazı arkadaşlarını orada bırakarak Türkiye'ye döndü (1942). İkinci Dünya Savaşını izleyen "Soğuk Savaş" döneminde de SSCB aleyhine çalışmalarını sürdürmekle birlikte Avrupa'da ABD'nin etki ve denetimi altında kurulan çeşitli örgütlenmelere pek katılmadı. Özellikle Müslüman devletler nezdinde, uluslararası birçok toplantıda, bağımsız Kafkasya davasını savunmayı sürdürdü. 1950'li yıllarda Pşimaho Kosok, Timur Kuban, Kadircan Kaflı gibi bazı Kafkasyalı aydınlarla birlikte İstanbul'da "Kuzey Kafkasyalılar Kültür ve Yardım Derneği"ni oluşturdu. Daha sonraları bu Derneğin oluşturduğu "Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı"nın da kurucu üyeleri arasında yer aldı (1978).

21 Mart 1981'de İstanbul'da öldü.

Said Şamil Türkçe Arapça, Fransızca, Rusça biliyordu. Kafkasyalılar tarafından, iki dünya savaşı arasında Fransa, Çekoslovakya, Polonya, Almanya ve Yakındoğu ülkelerinde yayınlanan birçok derginin mali finansmanına yardımcı olmuş ve bunlarda yazıları yayımlanmıştır. 1930'lu yıllarda "Kafkasya Dağlıları Halk Partisi" tarafından Fransızca, İngilizce, Rusça olarak yayınlanan parti bültenlerinde ve propaganda broşürlerinde, Arap ülkeleri basınında Azerbaycan, Kırım, Türkistan ve diğer ülkeler mültecileri tarafından çıkarılan yayın organlarında da yazıları bulunmaktadır.

ESERLERİ

"Montagnards du Caucase" (Kafkasya Dağlıları, Fransızca, Paris 1930), "Hitab mümessil el-Kafkazî" (Kafkasya Temsilcisinin Konuşması, Arapça, Şam 1956), "Dış Türkler ve Sosyalizm" (Türkçe, İstanbul 1971)...