HAKKINDA YAZILANLAR

Rus madencilerin ‘sabun’ isyanını fırsat bilen firma dünya devi oldu

Ercan Baysal

Zaman 11.07.2005

Türkiye’nin önde gelen kişisel bakım firmalarından Evyap, yüzden fazla ülkeye ihracat yapıyor.

İlk ihracatını 1980’de İran’ın 8 milyon dolarlık sabun ihalesini alarak gerçekleştiren firmaya dünya pazarlarının kapılarını açan ise Sovyetler Birliği’nin yıkılış sürecinde Rus madencilerin isyanı oldu. 1987 yılında Rus madencilerin, dönemin lideri Mihail Gorbaçov’a kazan kaldırması Evyap’ın Rusya pazarına girmesine zemin hazırladı.

Kir pas içinde saatlerce madende çalışan işçiler, temizlenmek için hükümet yetkililerinden sabun talebinde bulundu. İşçilerin gösterileri üzerine harekete geçen Moskova, üretim yetmediği için uluslararası ihale açtı. İhaleyi Duru sabunlarının de üreticisi olan Evyap kazandı. Böylece Rusya’ya ihracata başlayan firma bugün eski Sovyet topraklarında 60 milyon doların üzerindeki cirosuyla 1 numaralı sabun markası haline geldi. Duru sabunları Rusya’nın yanı sıra Ukrayna, Romanya, Polonya, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Arnavutluk ve Moldova pazarlarında da lider durumda. Arko, Duru ve Evy gibi dünyaca ünlü markaları bünyesinde bulunduran firma, mal sattığı ülke sayısını birkaç yılda 106’dan 150’ye çıkarmayı hedefliyor. Satışlarının yüzde 60’ını yurtdışında gerçekleştiren firma, Türkiye’den yapılan sabun ihracatının da yüzde 70’ini tek başına gerçekleştiriyor. Polonya’dan Cezayir’e, Rusya’dan Venezüella’ya kadar geniş bir coğrafyada, toplam 100’den fazla ülkeye sabun, kozmetik, hijyen ürünleri, deterjan ve gliserin satan firmanın amacı, Evyap markasını dünya kişisel bakım firmaları listesinde bir numaraya yerleştirmek. Evyap Pazarlama Müdürü Emre Sayın, kişisel bakım pazarının doyuma ulaştığı Avrupa ve ABD pazarının dışındaki bütün ülkelerde var olmak istediklerini belirtiyor. Sayın’a göre Ortadoğu, Çin ve Afrika’da büyük fırsatlar var.

1927’de Mehmet Rıfat Evyap tarafından Erzurum’da sabun üretimiyle sektöre giriş yapan firmanın başında üçüncü kuşak temsilci Mehmet Evyap bulunuyor. Firmanın Pazarlama Müdürü Sayın, Türkiye’nin AB’ye girmesini desteklediklerini, Avrupalı bir Türkiye’nin Arap ülkeleri, Afrika ve Uzakdoğu pazarları için çok iyi bir köprü haline geleceğini belirtiyor. Mısır ve Ukrayna’da fabrikaları olduğunu söyleyen Sayın, ihracatta yaşanabilecek artışla birlikte bu ülkelerde kapasite artırımına gidebileceklerini kaydediyor. Sayın’a göre Çin de 1 milyarı geçen nüfusuyla potansiyeli yüksek bir pazar. “Kısa vadede olmasa bile orta vadede mutlaka Çin pazarında var olmak istiyoruz.” diyen Sayın, nakliye maliyetlerini düşürmek için bu ülkede yatırım yapabileceklerini kaydediyor. Türk toplumunda da kişisel bakım ürünlerine yönelik talep artışı olduğuna dikkat çeken Sayın, bu yılın ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 30’luk artış olduğu bilgisini veriyor. Buna göre, artık kadınlar kadar, erkekler de kişisel bakım ürünlerine ilgi gösteriyor. Türkiye’de sektör için hâlâ büyük bir potansiyel var. Örneğin Türk kadınlarının henüz yüzde 3’ü markalı kozmetik kullanıyor. Avrupa’da kişi başına düşen yıllık kozmetik harcaması 113 dolarken, Türkiye’de 18 dolar. Türkiye’nin toplam kişisel bakım ürünleri harcaması ise yaklaşık 2 milyar dolar.

Her 5 evin 4’ünde çocuk bezi yok

Evyap Pazarlama Müdürü Emre Sayın, çocuk bezi kullanımının son beş yıl içerisinde artış göstermesine rağmen Türkiye’de halen çocuk bezi kullanımının yüzde 20 seviyesinde olduğunu kaydediyor. Yüzde 80’in geleneksel yöntemler kullanarak çocukların altını bezlediklerini ifade eden Sayın, bunun sebebini alım gücü düşüklüğüne bağlıyor. Hazır bez fiyatlarının birçok aileye göre yüksek olduğuna dikkat çeken Sayın, kullanımın daha çok şehir merkezlerinde yoğunlaştığını vurguluyor.