Meslek seçiminde; yetenek, zekâ, kişilik, cinsiyetle birlikte; aile, arkadaş grubu, çevre ve mesleklere ait özellikler etkili olmaktadır. Bu kavramları kısaca açıklayarak örneklendirelim:

a) Yetenek: Bir etkinliği yapabilme konusundaki doğuştan gelen beceriler ve yatkın olma, öğrenme ile kazanılmış kabiliyetlere denir. Çocuğun sözel yeteneği iyi ise; Türkçe ve hukuk, gibi bölümleri seçmesi, mesleğinde daha başarılı olmasına katkıda bulunur.

b) Zekâ: Prof. Gardner'ın 'Çoklu zekâ kuramı'na göre sekiz çeşit zekâ vardır. Kaza ya da hastalık sonucu hasar görmüş beyinleri inceleyen Prof. Gardner, bir bölümü hasar gördüğünde çoğu kez tümüyle sağlıklı kalacak şekilde birbirinden bağımsız çalışan ayrı ayrı yetenekler gözlemlemiştir. İnsan beyninin farklı bölümlerden oluştuğu ve her bir bölümün özel işlevlere sahip olduğu gerçeği ortaya çıkmıştır.

Prof. Gardner zekâyı yeniden tanımladı. Ona göre zekâ; değişen dünyada yaşamak ve değişimlere uyum sağlamak amacıyla her insanda kendine özgü bulunan yetenekler ve beceriler bütünüdür, yaşadığımız toplumda faydalı şeyler yapabilme kapasitesidir. Ona göre insanların sahip oldukları çoklu zekâların her biri yaşamak, öğrenmek ve insan olmak için kullanılan etkili birer araçtırlar.

Ancak insan zekâsının, sekiz çeşitle sınırlı olmadığı kanaatindeyiz. 'İnsan yaratılışı gereği yüksek duygularla donanmış, fazilete istidatlı, ebediyete meftun bir varlıktır.'