İDİL-URAL MOSKOVA'YA BAŞKALDIRIYOR

- - - - - - - -

Tataristan ve Başkurdistan ile Rusya arasındaki ilişkiler gerginleşiyor. Kazan ve Ufa ile Moskova arasında şimdi, eğitim reformunda milli ve dini hassasiyetlerin gözönüne alınmasını isteyen bir çekişme başladı.

Tatar ve Başkurt Türkleri, Moskova'dan talep ettikleri kültürel haklarda ısrarını sürdürüyor. Başkurtlar, devlet eğitim merkezlerinde milli ve dini hususların dikkate alınmasına dair taleplerinde ısrarcı olacaklarını da duyurdular. Cumartesi günü, başkent Ufa'da gösteri yapan Başkurt Türkleri, bu taleplerini dile getirirken, Tatar Türkleri ile ortak hareket edeceklerini de belirtti.

Tataristan'da ve Başkurdistan'daki bu rahatsızlık, 1 Eylül 2009'da yürürlüğe girecek yeni eğitim kanununa dayanıyor. Geçen senenin Aralık ayında Rusya devlet başkanı Rusya eğitim sistemindeki mevcut uygulamaların değiştirilmesini öngören bir kanun imzalamıştı. Önceki yasaya göre eğitimde üç temel prensip, federal, mili ve dini hassasiyetler göz önüne alınıyordu. Yeni sistemde ise sadece federal prensiplerin uygulanması kararlaştırılmıştı.

Bir ay önce de Tataristan devlet başkanı Mintimer Şaymiyev, eğitim reformundaki Moskova damgasına karşı çıkmıştı. Uzmanlar, Tataristan ve Başkurdistan'daki gösterileri arkasında, bu ülkenin yetkililerinin olduğunu ve her iki devletin de merkezle olan ilişkilerinin giderek kötüleştiğini düşünüyor.

Ufa'daki eyleme "Kuk bure" (Bozkurtlar) teşkilatının 150 üyesi de katılarak destek verdi. Kuk Bure'nin başkanlarından Timur Muhtarov, eylemin, Moskova'ya ve Rusya eğitim bakanlığına karşı düzenlendiğini belirtti. Muhtarov, Rusya eğitim bakanı Andrey Fursenko inat ettiğini ve Başkurtlar ile Tatarların düşüncelerini dikkate almadığını söyledi.

Fursenko, 20 Kasım 2008'de Kazan'a gelmiş ve yeni düzenlemelerin mutlaka uygulanacağını söylemişti. Kazan'daki toplantıda, Tataristan devlet başkanı Mintimer Şaymiyev ise kesin ve keskin bir dille bu politikayı eleştirmişti.

Bu arada, Tatar Türkleri, Rusya'dan, Tatar askerlerin sadece Tataristan'da milli birliklerde görev yapması hakkını kopardı. Rus ordusunda yürütülen reform çerçevesinde, birliklerin milli özellikler taşıması kararlaştırıldı. Orenburg ve Samara eyaletlerinde bundan böyle sadece Tataristan askerleri görev yapacak.

'Milli Tatar birlikleri'nin oluşturulması kararı, Tataristan hükümeti ile Rusya Savunma Bakanlığı tarafından alındı. Bu kararla, askeri birliklerde, milli meseleler yüzünden ortaya çıkan sorunların engellenmesi düşünülüyor.

Tataristan askeri sözcüsü Sergey Pogodin'e göre bu kararın alınması, insan hakları aktivistleri ile asker anne babalarının, Toçki garnizonunda yaptıkları bir gösteri sonrasına rastladı. Toçki garnizonundan kaçan bir Tatar asker, Tataristan askeri komutanlığına sığınmış ve eski askerlerin baskılarına tahammül edemediğini ve etmeyeceğini söylemişti. O askerin ifadelerine göre, Tatarlar, kışlada sürekli dövülüyor ve başkalarının işlerini yapmaya zorlanıyordu. Tatarların da bastırması sonrasında, Rusya böyle bir kararı almak zorunda kaldı.

Jeopolitik Sorunlar Akademisi'nin başkanı Leonid İvaşov'a göre ise Rus ordusunda durum giderek kötüleşiyor ve Dağıstanlılar da ayrı askeri hizmet istiyor. Hatta İvaşov, yakında Dağıstanlıların, kendi içerilerinde Lezgiler, Avarlar ve diğerleri olarak da ayrı ayrı talepte bulunabileceğini söylüyor.

25 Aralık 2008

- - - - - - - -

Tataristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Doğum Tarihi 20 Ocak 1937

Doğum Yeri Aktanış (Tataristan)

Milliyeti Tatar

Uyruğu Rus

Medeni Durumu Evli. 2 çocuk

Eğitim Durumu Kazan Tarım Enstitüsü, Lisans

Önceki Görevleri

1969-1983 : Tataristan SSC Toprak Islah Bakanı

1983 : Tataristan SSC Başbakan Birinci Yardımcısı

1983-1985: SB Komünist Partisi Bölge Komitesi Sekreteri

1989-1990: Tataristan SSC Başbakanı

1989-1991: SB Komünist Partisi Tataristan Birinci Sekreteri

1990-1991: Tataristan SSC Yüksek Sovyet Başkanı

1991-1996: Tataristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

1996-2001: İkinci kez Tataristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

2001: Üçüncü kez Tataristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

- - - - - - - -

English Biography

Mintimer Shaimiev was born on January 20, 1937, in the village of Anyakovo, Aktanysh region, in the family of peasants.

His grandfather Shaimukhammet was a strong prosperous peasant of average means. During the years of collectivization he was dispossessed and the family had to move from one place to another. His Father, Shagisharip aga Shaimiev, spent all his life working in agriculture (for 26 years he was a collective farm chairman).

In 1954, he finished school and entered Kazan Institute of Agriculture. After he graduated from the faculty of mechanization of Kazan Institute of Agriculture (1959), he worked in mechanization of agriculture filed.

1969–1953 - Minister of Irrigation and Water Resources of the TASSR.

1983 - First Deputy Chairman of the Council of Ministers of the Tatar Autonomous Soviet Socialist Republic.

1983-1985 - Secretary of the Tatar Oblast Committee of the Communist Party of the Soviet Union.

1985-1989 - Chairman of the Council of Ministers of the Tatar Autonomous Soviet Socialist Republic.

1989-1990 - First Secretary of the Tatarstan Oblast Committee of the CPSU.

In 1990, M.Shaimiev was elected Chairman of the Supreme Council of the Tatar Autonomous Soviet Socialist Republic. That was the year when the Supreme Council adopted the Declaration on State Sovereignty of the Republic of Tatarstan.

The multinational people of Tatarstan highly estimated the efforts of the first President aimed at strengthening peace and unity in the republic and solving complicated socio-economic problems. He was re-elected President of the Republic of Tatarstan twice (on March 24, 1996 and March 25, 2001).

1994-2001 – member of the Federation Council of the Federal Assembly of the Russian Federation.

March 25, 2005, upon submission of the President of the Russian Federation V. Putin, the State Council of the Republic of Tatarstan conferred authority of the President of the Republic of Tatarstan on M. Shaimiev.

Member of the RF State Council (member of the Presidium of the RF State Council 2000-2001).

Since December 1, 2001 - Co-chairman of the Higher Council of the "United Russia" party.

x

State awards:

Order of Lenin (1966)

Order of the Red Banner of Labour (1971)

Order of the October Revolution (1976)

Order of Friendship of Peoples (1987)

Order of "Merits for the Fatherland" 2nd class (1997)

Order of "Merits for the Fatherland" 1st class (2007)

medals

Certificate of Honour of the Government of the Russian Federation (1997, 2007, 2008)

xx

Public awards and titles:

Member of Honour of the Presidium of the International Parliament of the World Confederation of Knights operating under the auspices of UN; Academician of the Academy of Technological Sciences of the Russian Federation; the Honorary Academician of the International Informatization Academy; Member of the International Academy of Regional Development and Cooperation; an Honorary Professor of Moscow State Institute of International Relations under RF MFA.

Laureate of:

International Kul Gali Prize of the Tatar people (1994 г.);

Prize of Union of journalists of the Russian Federation "For openness in communication with Press" (1997 г.);

National "Silver Archer" prize in the field of developing links with the public, established by Union of journalists, RF Chamber of Commerce & Industry and the Russian Association for public relations (1997 г.);

National theatrical "Golden Mask" prize of the RF in the nomination "For support to theatrical art of Russia" in 1997-98.

In June 2001, UNESCO Director General Koichiro Matsuura awarded Mintimer Shaimiev with a silver Avitsenna medal for great contribution in preservation of cultural and historic values.

In 2001 and 2004, he was a laureate of the premium "Russian National Olympus" in nomination "President of the year", and he was awarded the order "For Honour and Valour" of the premium "Russian National Olympus" in 2004.

February 2004, he received the order of the Republic of Abkhazia "Ahdz-Apsha of the second degree".

In March 2005, he was awarded a diploma and Russia-UNESCO commemorative medal for the personal contribution to cooperation between the Russian Federation and UNESCO.

June 2005, RT President received Order of Honour "Al-Fahr" 1st class.

July 2005 - Order of St. Sergey Radonezhsky of the Russian Orthodox Church, 1st class.

In 2005, was awarded the Order of Minin and Pozharsky “Glorifying Russia”.

Laureate of the State Prize of Peace and Progress of the First President of Kazakhstan (2005).

Laureate of the King Faisal International Prize for 2007.

Honorary Citizen of Kazan (2005). Honorary Citizen of the Republic of Altai (2007).