on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda Doğu Anadolu’da yetişmiş olan Şâfiî mezhebinin fıkıh, tefsir, hadis âlimlerinden ve evliyâdan. İsmi, Halil bin Hüseyin Es-Si’ridî’dir. 1754 (H.1167) senesinde Bitlis yakınlarındaki Hizan’da doğdu. 1843 (H.1259) senesinde Siirt’te vefât etti.

Babası Molla Hüseyin tarafından, küçük yaşta büyük âlim ve velî Erzurumlu İbrâhim Hakkı hazretlerinin huzûruna götürüldü. Onun duâ ve teveccühlerine kavuşan Halil Si’ridî, yaşadığı bölgenin âlimlerinden ilim öğrendi. En meşhur hocası Molla Mahmûd Behdînî’dir. Babasının ilminden de istifâde etti. Âlim ve velîlerin ilim meclislerinde ve sohbetlerinde bulunarak ilimde ve tasavvufî derecelerde ilerledi. Pekçok kerâmetleri görüldü. Siirt’te talebe yetiştirip, kıymetli eserler yazmak ve insanlara Allahü teâlânın emir ve yasaklarını anlatmakla meşgûl oldu. Onun yetiştirdiği âlimlerin en büyüğü Seyyid Fehim-i Arvâsî gibi büyük bir âlimi yetiştiren Muş Müftîsi Ebû Abdullah Molla Hasan Ehvedî Ensârî hazretleriydi. Pekçok kıymetli eserler de yazmış olan Molla Halil Si’ridî 1843 (H.1259) senesinde Siirt’te vefât etti. Kabri Siirt’te olup ziyâret edilmektedir.

Eserlerinden bâzıları şunlardır:

1) Tefsîrü Tabsırat-il-Kulûb fî Kelâmi Allâm-il-Guyûb, 2) Dıya-ül-Kalb-il-Arûf fit-Tecvîd ver-Resm ve Ferş-il-Hurûf, 3) Şerhun alâ Manzûmet-iş-Şâtibî fit-Tecvîd, 4) Kitâbün fî Usûl-il-Fıkh-iş-Şâfiî, 5) Kitâbün fî Usûl-il-Hadîs, 6) Muhtasaru Şerh-is-Sudûr fî Şerh-il-Mevti ve Ahvâl-il-Kubûr, 7) Minhâc-üs-Sünne fî Âdâb-is-Sûfiyye, 8) Şerhun alâ Kasîdet-il-Hemziyye, 9) El-Kâmûs-üs-Sânî fin-Nahvî ves-Sarfî vel-Meânî, 10) Risâletün fî ilm-il-Mantık, 11) Risâletün fî Adâb-il-Bahs vel-Münâzara, 12) Manzûme fî Mevlîd-in-Nebiyyi, 13) Ma’fûvât.