DEVLETİN ADI Monako Prensliği

BAŞŞEHRİ Monako-Ville

NÜFÛSU 31.000

YÜZÖLÇÜMÜ 1.81 km2

RESMÎ DİLİ Fransızca ve Monakoca

DÎNİ Katolik

PARA BİRİMİ Fransız frankı

Akdeniz kıyısında veFransa’nın güneydoğusunda yer alan küçük bir prenslik.

Târihi

Bilinen ilk târihi, Fenikelilerle başlamaktadır. Fenikelilerden sonra ülke Romalılar tarafından işgâl edildi, kısa bir süre tekrar Fenikelilerin eline geçtiyse de bundan sonra 9. yüzyıla kadar Romalıların işgâlinde kaldı.

Onuncu yüzyıl başlarında prenslik hâline geldi ve Rainer I, Monako’nun ilk prensi oldu. Fakat Monako, 1848 yılına kadar, çoğunlukla İspanya ve Fransa entrikalarıyla dolu, kargaşalıklara şâhit oldu. Nihâyet 1861’de Fransa tarafından himâye altına alındı. 1922 yılında Prens Louis tahta geçti. Bunu, torunu Rainer tâkip etti. Bunun zamânı, Monako’nun gelişme ile kalkınma için başlangıç dönemi oldu. 1956 yılında Amerikan sinema artisti Grace Kelly ile evlenen Rainer III tahtını 1958’de oğlu Albert’e bıraktı. Uzun yıllar bağımsızlıktan mahrum yaşayan Monako, Grimaldi Sülâlesinin mücâdelesi sonucu Fransa’ya katılmaktan kurtulmuş ve bağımsız bir prenslik olarak günümüze kadar gelmiştir.

Fizikî Yapı

Akdeniz kıyısında yer alan bu küçük prensliğin sınırları, üç taraftan Fransa topraklarıyla çevrilidir. Yüzölçümü 1,81 km2 olup, dünyânın, Vatikan ve Maldiv’den sonra toprak bakımından en küçük ülkesidir.

Monako başlıca üç bölgeye ayrılır: Monako Ville, La Condamine ve Monte Carlo. Genellikle orta seviyede yükseklikte topraklara sâhip olup, çoğunlukta yayla görünümündedir. Ayrıca bir dördüncü bölge olarak kabûl edilen Fourthville bölgesinin bir kısım toprakları denizden kazanılmıştır.

İklim

Monako, diğer Akdeniz kıyısı ülkesi gibi Akdeniz iklimi tesiri altındadır. İklim genellikle bütün yıl hemen hemen aynı mevsimde geçer. Bol yağışlar ülkeyi yeşil bir örtüyle kaplamıştır. Yazları sıcak, kış ise oldukça ılık geçmektedir. Monako, sâhip olduğu bu mûtedil iklimi sebebiyle önemli bir turizm ülkesidir.

Tabiî Kaynakları

Monako tabiî kaynakları bakımından fazla zengin bir ülke değildir. İklimin bir özelliği olarak bütün yıl boyunca devâm eden yağışlar sebebiyle ormanlık alanlar oldukça fazladır. Bundan başka önemli sayılabilecek tabiî kaynakları mevcut değildir.

Nüfus ve Sosyal Hayat

Monako nüfûsu yaklaşık 31.000 civârında olup, bunun sâdece 1/6’sı ülkenin asıl yerlileri olan Monegoskilerden meydana gelir. Nüfusun çoğunluğunu iseFransız asıllı Monakolular teşkil eder. Bunun yanı sıra İngiliz, İtalyan, İsveç ve Belçikalı küçük gruplar da mevcuttur.

Monako her ne kadar Akdeniz kıyısı ülkelerinden ise de, insanları Akdeniz insanlarının özelliklerini pek taşımazlar. Halk, hayâtı bir takım zevkler ve eğlenceler peşinde geçirme meylindedir. Kumar salgın bir hastalık olup, bundan kurtulan pek az Monakolu vardır. Erkeklerin gayri meşrû âile hayâtı yaşamaları, âile bağlarının çok zayıf olması, Monako’nun geleceğini tehlikeye düşürmektedir. İstatistikî rakamlara göre ülkede doğum oranı binde 8,2 iken, ölüm oranı binde 12,3’tür. Bu sonuç nüfûsun giderek azalmasıyla tehlikenin yaklaşacağını göstermektedir.

Monako yerleşme merkezleri son derece lüks olup, hepsi birer kumarhâne yuvasıdır. Bunlardan Monte Carlo, dünyada kumarın en çok oynandığı bölgedir.

Monako’da halktan vergi alınmamakta ve askerlik hizmeti mecbûri değildir. Çünkü Monako’nun ordusu yoktur. Her türlü sosyal hakların tanındığı bu ülkede okuma-yazma oranı % 99’dur. Her ne kadar resmî dil Fransızca ile de, halk çoğunlukla İtalyanca-Fransızca karışımı olan Monako yerli dilini konuşur.

Siyâsî Hayat

Fransızlarla 1918’de imzâladığı Versaille Antlaşması ile bağımsızlığını garanti altına alan Monako, meşrûti bir hükümdarlıkla yönetilir. Âileden verâset yoluyla intikal eden hükümdarlık Monako Devletinin en yüksek organıdır. Ülkenin Devlet Başkanı olan Prense, Fransız vatandaşı olmak şartı ile bir Devlet Bakanı yardım eder. Ülkenin yönetiminde önemli ölçüde söz sâhibi olan, Millî Konsey 18 üyeli olup, 5 yılda bir seçilir. Ayrıca Prensin tâyin ettiği 7 üyeli Hükûmet Konseyi, kendisine yönetimde yardım eder. Kânunlar Millî Konseyin onayından sonra geçerli olabilir. Anayasayı değiştirme yetkisiyse yine Millî Konseye ve Prense verilmiştir.

Ekonomi

Monako’nun parfüm, süs eşyâsı, kozmetikler ve keyif verici tüketim maddeleri hâricinde gelir sağlayacak başka bir sahası mevcut değildir. Ülkenin en önemli gelir kaynakları ise bütün yıl boyunca eksilmeyen turistler, eğlence yerleri ve kumarhânelerdir. Monako’nun her mevsim mûtedil olan iklimi, yemyeşil bitki örtüsü ve güzel tabiat manzarasının yanında spor karşılaşmaları, araba yarışları, sosyal ve kültürel faâliyetlerin yaygınlığı turistleri kendisine çekmektedir.

Monako, kozmetikler, kimyevî maddeler, cam ve seramik eşyâ, hassas âletler ve plastik eşyâ dışındaki ihtiyaçlarını Fransa ve diğer komşu ülkelerden temin eder.

Ulaşım imkânlarının büyük bir bölümü Fransız demiryollarınca karşılanmaktadır. Ülkeden geçen ticârî vâsıtalardan alınan transit vergisi (aktarma vergisi), devlet hazînesi için önemli bir gelir kaynağıdır. Monako Fransız para sistemini kullanmaktadır.