Boğazlar sorunu nedeniyle 20 Temmuz 1936'da yapılan antlaşma. Bu antlaşma Türkiye ile Avustralya, Bulgaristan, Fransa, İngiltere, Japonya, Romanya, SSCB, Yugoslavya ve Yunanistan arasında imzalanmıştır.

Daha önce Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923) ile Boğazlar sorunu çözümlenmişti. Ama bazı maddeleriyle Türkiye'nin hakları sınırlandırılmıştı. Türkiye, bu maddelerin değiştirilmesini istiyordu. 1930'lu yılların ortalarına doğru Hitler ve Mussolini'nin tavırları, İngiltere ile Türkiye arasında bir yakınlaşmaya neden olmuştu. Bundan yararlanan Türkiye, Boğazlar sorununu tekrar görüşmek istedi. Bu nedenle İsviçre'nin Montreux (Montrö) kentinde 22 Haziran 1936'da bir konferans düzenlendi. Bu konferansa Türkiye, İngiltere ve Rusya bu konuda farklı önerilerde bulundular. Lozan Antlaşması'na göre Boğazlar'ın denetimi uluslar arası bir komisyona bırakılmıştı. Türkiye bu komisyonun kaldırılmasını, tüm yetkinin kendisine verilmesini istiyordu. Uzun süren tartışmalar sonunda, Boğazlar'ın tüm yönetimi Türkiye'ye bırakılmıştı. Buna göre gerek savaş gerekse barış anında Boğazlar'dan ve Karadeniz'den geçecek gemilerin durumunu Türkiye belirleyecekti. Bu sözleşme 20 yıl geçerli olacak, bu süre sonunda taraflardan biri feshetmezse sözleşme geçerliliğini sürdürecekti. Yürürlülük süresi 1956 yılında dolduğu hâlde kimse feshi istemediği için günümüzde de yürürlükte olan bir antlaşmadır.

İLGİLİ KONULAR

Lozan Antlaşması, Boğazlar Sorunu, Boğazlar Komisyonu