İslâm dîninin kıymet verdiği geceler. Bütün insanların ve âlemin yaratıcısı Allahü teâlâ kullarına çok acıdığı için, bâzı gecelere kıymet vermiş, bu gecelerdeki duâ ve tövbeleri kabul edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibâdet yapması, duâ ve tövbe etmeleri için bu geceleri sebep kılmıştır. Kıymetli geceye, kendinden sonra gelen günün ismi verilir. Önceki günü öğle namazı vaktinden, o gecenin fecrine yâni imsak vaktine kadar olan zamandır. Yalnız Arefe ve üç kurban günlerinin geceleri böyle değildir. Bu dört gece bu günleri tâkip eden gecelerdir. Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem zamânından beri Müslümanlar, kandil gecelerinde kazâ namazları kılarlar, Kur’ân-ı kerîm okurlar, duâ ve tövbe ederler, büyükleri ziyâret ederler, fakir fukarâya sadaka vererek onları sevindirirlerdi. Hiçbir zaman bu geceler, eğlencelerin yapıldığı, İslâm dîninde bulunmayan şeylerin âdet hâline getirildiği geceler olmamıştır. Günümüzde de kandil denince Allahü teâlâya boyun büküp ibâdetlerin ve duâların yapıldığı, Müslümanların birbirlerini tebrik ettikleri, hâli vakti yerinde olanların sadaka dağıttıkları günler ve geceler akla gelir.

Mevlid gecesi: Arabî aylardan olan Rebîulevvel ayının on birinci ve on ikinci günleri arasındaki gecedir. Dünyâdaki bütün insanlara peygamber olarak gönderilen Peygamberlerin sonuncusu ve en üstünü Muhammed Mustafâ sallallahü aleyhi ve sellemin doğduğu gecedir. (Bkz. Mevlid Gecesi)

Berât gecesi: Şâban ayının on dördüncü günü ile on beşinci günü arasındaki gecedir. Peygamberimiz bu gece çok ibâdet ve duâ ederdi. (Bkz. Berât Gecesi)

Mîrac gecesi: Receb ayının yirmi yedinci gecesidir. Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem beden ile göklere çıkarıldığı, bilinmeyen yerlere götürüldüğü, bilinmeyen, anlaşılamayan, anlatılamayan bir şekilde Allahü teâlâ ile görüştüğü bir gecedir. Bunun böyle olduğu âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerle sâbittir. (Bkz. Mîrâc Gecesi)

Regâib gecesi: Receb ayının ilk Cumâ gecesine Regâib gecesi denir. Regâib, ihsanlar, ikrâmlar demektir. Çeşidli hadîs-i şerîflerle Peygamberimizin övdüğü mübârek bir gecedir. (Bkz. Regâib Gecesi)

Kadir gecesi: Ramazân-ı şerîf ayı içinde bulunan bir gecedir. İmâm-ı Şâfiî, on yedinci, İmâm-ı Azam yirmi yedinci gecesi olması çok vâki olur dedi. Kur’ân-ı kerîmde medh edilen en kıymetli gecedir. Kur’ân-ı kerîm Resûlullah efendimize bu gece gelmeye başladı.

Arefe gecesi: Kurban bayramının birinci günü ile Arefe arasındaki gecedir. Zilhicce ayının dokuzuncu ve onuncu günleri arasındaki gecedir.

Kurban geceleri: Kurban bayramının birinci, ikinci ve üçüncü günlerinden sonraki gecelerdir. Bu üç güne “eyyâm-ı nahr” denir.

Muharrem gecesi: Muharrem ayının birinci gecesi Müslümanların yılbaşı gecesidir. Muharrem ayı, İslâm takviminin birinci ayıdır. Bu ayın birinci günü Müslümanların yeni yılının, yâni hicri yılın birinci günüdür. Hıristiyanlar bozulmuş olan kendi dinlerinin îcâbı, kendi yılbaşılarının birinci gününde akla gelmedik rezâletleri işleyerek eğlendiklerini ifâde etmektedirler. Müslümanlar ise kendi yılbaşıları olan bir Muharremde bayram gibi temiz giyinerek âlimleri, büyükleri, akrabâyı evlerinde ziyâret edip duâlarını alırlar. Fakirlere sadaka verirler yeni yılın bütün insanlara hayırlı ve bereketli olması için duâ ederler.

Aşûre gecesi: Muharrem ayının onuncu gecesidir. Muharrem ayı Kur’ân-ı kerîmde kıymet verilen dört aydan biridir. Aşûre, bu ayın en kıymetli gecesidir. (Bkz. Aşûre Gecesi)

Mübârek gecelerden Mevlid, Berat, Mîrac, Regâib gecelerine kandil geceleri adı verilir. Mübârek gecelerle ilgili olarak Peygamber efendimiz buyurdular ki:

Berât gecesini ganîmet, fırsat biliniz! Çünkü, belli bir gecedir. Şâbanın on beşinci gecesidir. Kadir gecesi, çok büyük ise de hangi gece olduğu belli değildir. Bu gece, çok ibâdet yapınız. Yoksa, kıyâmet günü pişman olursunuz!

Recebin ilk Cumâ gecesini ihyâ edene Allahü teâlâ kabir azâbı yapmaz. Duâlarını kabûl eder. Yalnız yedi kimseyi affetmez ve duâlarını kabûl etmez: Fâiz alan veya veren, Müslümanları aşağı gören, anasına babasına eziyet eden, karşı gelen çocuk, Müslüman olan ve dîne uyan kocasını dinlemeyen kadın, şarkı ve çalgıcılığı sanat edinenler, livâta ve zinâ edenler, beş vakit namazı kılmayanlar.

Rahmet kapıları dört gece açılır. O gecelerde yapılan duâ, tövbe, red olmaz. Fıtr ve kurban bayramının birinci geceleri, Şâbanın on beşinci (Berât) gecesi ve Arefe gecesi.

Allahü teâlâ ibâdetler içinde, Zilhicce’nin ilk on gününde yapılanları daha çok sever. Bu günlerde tutulan bir gün oruca, bir senelik oruç (nâfile oruç) sevâbı verilir. Gecelerinde kılınan namaz Kadir gecesinde kılınan namaz gibidir. Bu günlerde çok tesbih, tehlil ve tekbir ediniz!

Arefe gününe hürmet ediniz! Çünkü Arefe Allahü teâlânın kıymet verdiği bir gündür.

Arefe gecesi ibâdet edenler, Cehennemden âzâd olur.

Arefe günü oruç tutanların, iki senelik günahları affolur. Biri, geçmiş senenin, diğeri gelecek senenin günahıdır. (Arefe Zilhicce ayının dokuzuncu günüdür. Başka günlere Arefe denmez!)

Arefe günü bin İhlâs okuyanın bütün günahları affolur ve her duâsı kabul olur. Hepsini besmele ile okumalıdır.