Alm. Kleinod, Juwel (n), Fr. Bijou (m), joaillerie (f), İng. Jewel. Değerli taş ve mâdenlerden yapılan süs eşyâlarının genel adı. Elmas, yakut, zümrüt, pırlanta gibi kıymetli taşlar ve altın, gümüş gibi değeri yüksek mâdenlerle yapılan, yüzük, küpe, iğne, kolye gibi süs eşyâlarına “mücevher” denir. Kullanılan kıymetli taşların yirmi beşten fazla türü olup, en çok bilinenleri; zümrüt, yâkut, zebercet, benefş, berdahi, elmas, akik, mercan, senç, yeşim, nur ve talktır. Fakat bunların içinde en kıymetlileri; yâkut, zümrüt, elmas ve gök yakuttur. Bunlardan da lekesiz yeşil renkli zümrüt, al ve gök yakut en değerlileridir. Elmasın siyahı, mâvisi, pembe filizlisi olursa da tek renkli olanı çok bilinen ve kullanılanıdır. Büyük bir elmas, işlemek sûretiyle pırlanta elde edilir. Yalnız her elmastan pırlanta elde edilemez. Pırlantanın en büyük ve kıymetlisi İngiltere’dedir. Bizdeki Topkapı Sarayında bulunan kaşıkçı elması ise; dünyâdaki sayılı elmaslardandır.

İnsanlar tarafından çok eski zamanlardan beri süs eşyâsı olarak kullanılan mücevherler, zamânımızda ince bir sanat hâlini almıştır. Küçük makina ve çeşitli el âletlerinden istifâde edilerek yapılan hakîkî mücevherlerin yanında, görünüşte kıymetlisine benzeyen sahteleri de yapılmaktadır. Çeşitli mâdenlerden istifâde edildiği gibi, cam, seramik, tahta, plâstik, mantar da sahte mücevher yapımında kullanılmaktadır.