Alm. Ingenieuwissenschaften (pl); Ingenieurwesen (n); Maschinenbau (m), Fr. Génie (m) civil; logistique (f) industrielle, İng. Engineering. İnşaat, makina ve cihazları, imâl usullerini, bunları yalnız veya birlikte kullanan işlemleri tasarlayan ve geliştiren; inşâ eden veya çalıştıran; özel çalışma şartları altındaki özelliklerini tesbit eden ve bütün bunları iktisâdi ilmini ve iş emniyetini gözeterek yerine getiren fenni prensipler. Mühendislik, tabîatta hazır ve dolaylı yollardan sağlanan malzeme ve enerjiyi, insanların faydasına, ekonomik olarak kullanma yollarını arayıp bulan ve tatbik eden bir meslek dalı olarak da târif edilebilir. Çalışmalar, matematik formüllerle ve diğer tabiî ilimlerle izah edilir. Pratikte mühendislik; bir takım çalışmasını, iyi bir işbirliğini gerektirir. Sistemler birçok konuları içine aldığı için, takım içindeki her dal kendi ihtisas konusu ile uğraşır. Sistem, meydana gelirken, araştırma, geliştirme, yapım, tecrübe, îmalât programlanması, işletme, satış, bakım, tutum ve idâre safhalarından geçer.

Mühendisleri ilim adamlarından ayıran özellik, mühendisliğin tatbikattaki özel problemlerle uğraşmasıdır. İlim adamları “ne, niçin” ile ilgilenirken, mühendisler “ne, nasıl işe yarar” ile kafa yorarlar.

Mühendislik konuları içine barajlar, yollar, kanallar, binâlar, makinalar ve silahlar girer. Yirminci yüzyılda teknoloji o kadar ilerlemiştir ki, buna paralel olarak mühendislik dalları da artmıştır. Mühendislik dallarında ilk akla gelen İnşâat, Makina, Elektrik, Endüstri, Mâden, jeoloji, Metalurji, Elektronik, Kimyâ, Zirâat, Nükleer, Aeronatik konularıdır.

Mühendislik, çalışılan sahalara göre 50’yi aşkın branşa ayrılır. Aeronotikal (seyir) mühendisliği, atmosfer içi ve dışında seyahatla ilgili problemlerle ilgilenir. Balonlar, uçaklar, roketler, uzay araçları ve denizaltı, hücumbotlarla yapılan seyirler bu araçların araştırması, geliştirilmesi ve dizaynı aeronotikal mühendislik konularıdır. Okyanuslardan daha önce faydalanabilmek için, denizaltı nakliyesi üzerine geniş çalışmalar başlamıştır. Zirâat mühendisliği, zirâat âletleri ve makinaları, binâları ile ilgili araştırma, geliştirme ve dizayn işleri yanında, toprağın işlenmesi, mahsulün tarladan toplanıp saklanması ile ilgili çalışmalar da yapar. Diğer mühendislik dallarından aktarmalar yaparak daha verimli ürün elde etme yollarını araştırır. Biyo-mühendislik, klasik mühendislik branşlarına son zamanlarda eklenen en son mühendislik dallarından biridir. Bu mühendislik branşı insanların sıhhatli ve konforlu yaşamalarıyla ilgili problemlerle uğraşır. Biyo-mühendisliğin dallarından biyokimyâ mühendisliği, çevre sağlığı mühendisliği de, insan çalışma ve yaşama konularıyla ilgilenen mühendislik dalıdır.

Seramik mühendisliği, inorganik malzemeler kullanarak yüksek hararet işlemleriyle üretim konularını içine alır. Cam, çimento, porselen, yarı iletken elektronik malzeme ve uzay araçlarının dış yüzeylerinin koruma kaplaması, seramik mühendisliğiyle ilgilidir. Kimyâ mühendisliği, ham maddelerin kimyâsal bileşimini ve fizikî şeklini değiştirerek, bunları endüstrinin gerektirdiği yerlerde kullanmayı gâye edinen geliştirme ve îmalât çalışmalarını içine alır. Sentetik fiber, yakıtlar, plastikler, ilâçlar, kâğıt gibi malzemeler elde edilen ürünlerden bir kısmıdır. Kimyâsal konularda araştırma yapanlara “kimyâger” denir.

İnşaat mühendisliği, en eski mühendislik branşıdır. Binâlar, yollar, köprüler, barajlar, inşaat mühendisliğiyle ilgili konulardır.

Elektrik mühendisliği, mühendisliğin en büyük branşlarındandır. Elektronik, enerji üretimi ve nakli, bilgi işlem gibi geniş sâhalara etki eden dalları vardır. Elektronik mühendisleri, alçak voltajda çalışan radyo, radar, sonar ve daha birçok cihazın geliştirilmesi ve îmalâtı yanında güç üretimi, dağıtımı ve işletmesiyle ilgilenirler. Bilgi işlem mühendisleriyse, konuşma devreleri (telefon) radyo, televizyon uyduları, kompüterler ve ölçü kontrol sistemleri gibi cihazların geliştirilmesi ve yapılmasıyla ilgilenirler. Diğer mühendislik branşlarına en çok giren ve gelişmelerine yardımcı olan, elektrik mühendisliği branşıdır.

Endüstri mühendisliği, üretilen maddelerin îmâlât ve fiyatları ile ilgilenir. Personel, malzeme, makina faktörlerini dikkate alarak en verimli üretimin nasıl yapılacağını inceler ve tatbik eder. Îmalât sırasında verimi arttırcı iş sırası tâyinini yapar.

Malzeme mühendisliği, endüstride kullanılacak yeni malzemelerin bulunması ve kullanılmasıyla ilgili konuları içine alır. En uygun malzemenin en uygun yerde kullanılmasını tâyin eder.

Makina mühendisliği, güç üretimi ve transferini sağlayan makinaların yapılması ve çalıştırılması ile ilgili branştır. Nükleer reaktörler, türbinler, dişli mekanizmaları, dizel ve benzinli motorlar, klima sistemleri genel makina mühendisliği konularıdır.

Metalurji mühendisliği, doğrudan doğruya malzemenin kendisiyle ilgilenir. Mâdenlerin ayrılması ve saflaştırılması, alaşımlar meydana getirilmesi, ısıl işlem yapılması, bu mühendislik dalının konularıdır. Bütün mühendislik branşlarının da birçok dalları bulunmaktadır.

Mühendislikte ihtisaslaşma: Her yeni teknoloji yeni bir mühendislik dalı meydana çıkarmaktadır. Bir sistem, birkaç mühendislik dalında çalışma gerektirebilmektedir. Bu bakımdan her branşta ihtisaslaşma esastır. Bu mühendislik dallarında ihtisaslaşan mühendislerin tıp, hukuk, idârî ve eğitim dallarında da eğitilmesinde fayda vardır. Çünkü mühendisliğin her konuda yeri vardır.

Mühendislik; okuldan sonra da devamlı teorik konuları ve yeni buluşları inceleme ve çalışmayı gerektiren bir meslektir. Yeni konularla ilgilenmeyen mühendisin, her sene mühendislik konusundaki bilgisi % 20 zayıflar. Bu bakımdan mühendislerin seminerler, dergiler ve fabrika gezileriyle bilgilerini yenilemeleri lüzumludur.

Türkiye’de mühendisliğin eğitimi ve tatbikâtı: Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Yıldız Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Trakya Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Karadeniz Üniversitesi ve diğer üniversitelerimizin bünyesinde bulunan mühendislik fakülteleri, Türkiye’de mühendis yetiştiren okulların belli başlılarıdır.

Türkiye’de mühendislik hizmetleri devamlı artmaktadır. Bu hizmetler, devlet, iktisâdî devlet ve özel kuruluşlarla yapılmaktadır. Etibank, Türkiye Elektrik Kurumu, Mâden Tetkik Arama Enstitüsü, Karabük Demir Çelik Fabrikaları ve çoğu fabrikalar mühendislik hizmeti yaparlar. Silahlı kuvvetlerin bünyesindeki fabrikalar ve tersâneler de harp teknolojisinde mühendislik hizmeti yapmaktadır.