düğün veya sünnet alayının önünde taşınan, üzeri çeşitli şekillerle bezeli, ağaç biçimli süs. Edebiyatta divan şiirinde sevgilinin boyunun uzun ve düzgün olduğunu belirtmek için kullanılır. Arapça bir kelime olup “hurma ağacı” mânâsına gelmektedir.

Düğün veya sünnet alaylarında kullanılan nahıllar daha çok servi veya hurma ağacı şeklinde yapılırdı. İskeletleri demirden hazırlanır ve her tarafında çengeller yapılırdı. Bu çengellere balmumundan yapılmış yemiş ve çiçek biçimlerindeki şekiller, değerli taşlar, altın ve gümüş yapraklar ile renkli ve yaldızlı kâğıtlar asılırdı.

Nahılların bir yerden bir yere nakline “Mum alması” denilirdi. Osmanlı sarayında evlenecek sultanların, sünnet olacak şehzâdelerin nahılları çok kere Eski Sarayda hazırlanır, buradan dâmâdın evine yâhut sünnet düğününün yapılacağı yere muhteşem bir alayla getirilirdi. Evliyâ Çelebi nahıllarla ilgili bilgi verirkenİstanbul’da dört dükkanda 55 nahılcı bulunduğunu ve bu dükkânların Koska Fırını yanında, Aksaray’da ve Tahtakale’de olduğunu yazmıştır.

Nahıllar birkaç tâne olursa birisi ve en büyüğü önde giderdi. Onu şeker bohçaları, şekerleme ve tatlı sinileri, şerbet sürahileri, cihaz bohçaları, para keseleri, cevâhir kutuları tâkip ederdi. Bundan sonra sırtlarında kurbanlık koyun taşıyan hamallar ve cihaz (çeyiz) katırları gelirdi. Nahılın ikincisi, gelin arabanın önünde götürülür ve yanlarında iki süvârî bulunurdu.

Bugün Anadolu’daki köy düğünlerinde de böyle nahıllar düzenlenmektedir. Nitekim Ürgüp köylerindeki düğünlerde oğlan evinin hazırlattığı iki metre boyunda külah biçiminde tahtadan bir iskelet üzerine renkli kağıtlar ve mumlarla nahıllar yapılması, nahılların övülmesi, dâmâdın da nahılı övene bahşiş vermesi gelenek hâlinde yaşamaktadır.

Ürgüp’te Bir Nahıl Öğmesi

Acaip bir nesne gördüm.
Dallarına âferin!
Bahçede yeni açılmış güller var;
Kimi sarı kimi pembe.
Allarına âferin!
Şam, Haleb, Mısır, İstanbul’u gezdim;
Görmedim böyle bir telli dırah.
Anca Ürgüplü verir şânı şöhreti,
Bunu yapan ustaların ellerine âferin!
Mahfianın hizmeti var üstâdına, pîrine
Âdet sakin olduysa gayrı kaldır yerine