Rus Çarı Birinci Nikolay, 6 Temmuz 1796 tarihinde Leningrad yakınlarındaki Puşkin'de doğdu. Rus Çarı Pavel'in üçüncü oğlu olan Birinci Nikolay, büyük ağabeyi Birinci Alexander'in Aralık 1825'de ani ölümü üzerine tahta çıktı. 1832 yılında, 17.yy'dan beri yayınlanmış tüm yasaları içeren bir genel yasa yayınladı. Bu yasa, 1917 Ekim devrimine kadar yürürlükte kaldı.

Birinci Nikolay'ın yönetimi sırasında Rusya dış dünyaya neredeyse kapandı ve baskıcı uygulamalar arttı. İç politikadaki bu baskıcı davranışlar, Birinci Nikolay zamanında, Rusya'nın dış politikasına da yansıdı. Kutsal ittifak politikasını sürdüren Birinci Nikolay, bu politikaya milliyetçi ve müdahaleci özellikler kattı.

Boğazların denetimini ele geçirerek Akdeniz'e inebilmek için, Osmanlı devletinin zayıflamasında ve parçalanmasında büyük çıkarı olan Birinci Nikolay, Yunan bağımsızlık hareketini destekledi. 1828'de Osmanlı devletine savaş açan Rus Çarı Nikolay, 1829'da Edirne'yi ele geçirdi. Rusya, Eylül 1829'da imzalanan Edirne antlaşması ile bazı topraklar kazanmasının yanında ticaret gemilerini boğazlardan serbestçe geçirme hakkını elde etti.

Aynı antlaşma ile Osmanlı devleti, bağımsız bir Yunan devletinin kurulmasını kabul ediyordu. Birinci Nikolay, Sultan İkinci Mahmud'un, 1830-31 yıllarında doğan Mısır sorunu nedeni ile kendisinden istediği yardımı kabul ederek, 1833'te Rus donanmasını İstanbul'a gönderdi. Temmuz 1833'te Rusya ile Osmanlı devleti arasında imzalanan Hünkar İskelesi Antlaşması ile, Osmanlı Devleti, boğazları Rus gemileri dışında kalan tüm yabancı savaş gemilerine kapamayı kabul ederek, Rusya'ya İngiltere karşısında önemli bir üstünlük kazandırdı. Ancak 1841'de imzalanan Londra antlaşması ile boğazlar tüm savaş gemilerine kapatıldı.

Rusya bu üstünlüğünü kaybetti. Birinci Nikolay'ın yayılmacı siyasetinin son örneği, 1853'te Osmanlı Devletinden Kudüs ve çevresindeki kutsal toprakların koruyuculuğunu kendisine devretmesini istemesi oldu. 2 Mart 1855'te ölen Birinci Nikolay'ın yerine oğlu İkinci Alexander geçti.