Olumlu Stres, Olumsuz Stres

Stresin her türü zararlı değildir. Çoğu insan motive olabilmek için belli bir miktar strese ihtiyaç duyar. "Biraz baskı altında daha iyi çalışırım." demeyen kimse var mıdır? Gerçekten de yetersiz stres de çok streslidir! İşinizde değişiklik ve heyecan bulamadığınız için sıkıldığınız zamanlar olmuştur. Böyle durumlarda zaman geçmek bilmez. Düşülünce muhtemelen, yaşadığınız stresi hatırlayacaksınız.

Olumsuz stres çok az veya çok fazla gerilim altında olduğunuz durumlarda ortaya çıkar. Olumlu stres ise

derecede gerilim hissedip motive olabildiğiniz durumlarda ortaya çıkar ve en verimli şekilde çalışmanızı sağlar. Csikszentmihalyi "Akıp Gitmek (Floıv)" adlı kitabında şöyle diyor: "İşten zevk alma durumu, can sıkıntısı ve endişe sınırında, işin zorluğunun kişinin iş yapma kapasitesiyle dengede olduğu noktada ortaya çıkar." (13) Olumlu ve olumsuz stres arasındaki sınır, kişisel gelişimin meydana geldiği noktadır. Bu, en yüksek deneyim ve verimlilik noktasıdır. Bir çan eğrisi çizin. Olumlu stres, gereğinden az ve gereğinden fazla stres bulunan alanların arasında kalan alandır. Bu durum itfaiye sendromu olarak adlandırılır. İtfaiyeciler ya itfaiyede oturup bir şey olmasını beklerler ya da bir yangına koşarlar (gereğinden az ve fazla stres yükü). Muhasebeciler, perakendeciler ve inşaat işçileri işlerinin dönemlik yapısı yüzünden (vergi mevsimi, bayramlar, indirimler veya hava koşulları) itfaiye sendromu yaşamaya eğilimlidir. Dönemlik işlerle uğraşan hemen herkes bu problemle karşı karşıyadır.

Bu çevrim, hayat çemberinin değişik noktalarında, değişik şekillerde karşımıza çıkar. Gençken, sizden beklenenler az ve bu beklentilere cevap verme kapasiteniz yüksektir. Orta yaşa yaklaştığınız zaman stresinizi yönetmek zorlaşır, çünkü sizden beklenenler daha fazla olduğu halde, kapasiteniz gençliğinizdeki seviyesindedir; hatta belki biraz düşmeye başlamıştır. Hayatınızın daha sonraki dönemlerinde sizden beklenenler ve bunlara cevap verme kapasiteniz daha azdır. Bu yüzden, stresinizi yönetmek açısından en zor dönem orta yaş dönemidir.

Orta yaş döneminde olumsuz stres riski yaşam tarzına bağlı olarak daha da artabilir. 20 veya 30 yaşlarında geliştirilen kötü alışkanlıklar (sigara, içki, kötü beslenme, göçebe yaşam tarzı vs.) üzerinizde, 20 veya 30 yaşlarında görülmeyen ve orta yaşa kadar süren birikimli bir etki yapar. Rasyonel olmayan bir yaşam tarzı ve stres bir araya gelince orta yaşa kadar görülmeyen belirtilere yol açar.