İnsanlar, dünyada var olduklarından bu yana ormanlardan yararlanmaktadır. İlk çağlarda serbest ve düzensiz olarak yararlanılan ormanlar, barınma, beslenme ve avcılık amacıyla kullanılmıştır. Geçen süre içinde insan nüfusunun artması, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin başlaması ormanların tahrip edilerek hızla azalmalarına neden olmuştur. Ormanların tahribi, gelecek kuşakların orman ürünlerine olan ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde devamlılıkların sağlanarak işletilmeleri fikrini ortaya çıkarmıştır. Bunun sonucunda gerek doğanın gözlenmesi gerekse diğer bilimlerden yararlanarak ormancılık biliminin ana disiplini olan “SİLVİKÜLTÜR” ortaya çıkmıştır. Silvikültür Latince kökenli bir kelime olup “orman yetiştirme” (Silva: Orman, kültüra: yetiştirme ) anlamındadır. (Bakınız; Silvikültür Nedir?..)
Ormansız alanlarının ağaçlandırılması, mevcut ormanlarının bakımları ve gençleştirilecek devamlılıklarının sağlanması silvikültürün esas konusudur.
Ormanların devamlılığının sağlanması, kendisinden beklenilen orman ürünleri üretimi ile, ekolojik ve sosyal fonksiyonların (Su üretimi, toprak koruması, iklimi düzenlemesi, toplum sağlığı, rekreasyon, ulusal savunma, bilimsel vs.) yerine getirilebilecek şekilde düzenlenmesi ve işletilmesi ancak silvikültürel müdahalelerle gerçekleştirilir.
Her canlı varlık gibi ormanlar da doğar, büyür, gelişir, yaşlanır, çöker (ölür). Kendi haline bırakılan ormanlarda, ormanların yeniden oluşması rastlantılara bağlıdır. İşletme ormanlarında çökme evresi yoktur. Ormanlar çökme evresine girmeden önce ağaç türlerinin biyolojilerine göre değişen teknikler ve gençleştirme metotları kullanılarak planlı bir şekilde gençleştirilirler.
İşte, yaşlanmış verimden düşmüş orman alanları esas olarak iki ana metot ile gençleştirilerek devamlılıkları sağlanır. Bunlar doğal (tabii) ve yapay (sun’i) gençleştirme metotlarıdır.
Doğal gençleştirme uygulamalarında ormandaki ağaçların bol tohum verdikleri bir yılda yaşlı bireylerden bir kısmı kesilerek toprağın ışık görmesi, dolayısıyla toprağa düşen tohumların çimlenmesi sağlanır.
Doğal gençleştirmede orman üstteki yaşlı bireylerin tohumları ile gençleştirilir. İleri ki yılarda gençliğin ışık ihtiyacı dikkate alınarak üsteki yaşlı ana ağaçlar yavaş yavaş kesilerek alandan çıkartılır.
Üstte tohum ağacı bulunmayan, yeterli olmayan ya da tohum verme yeteneğini kaybetmiş alanlar, toprak şartları uygunsa yapay (sun’i) olarak gençleştirilir. Burada yaşlı ağaçlar kesildikten sonra makine ile (dozer, traktör) yada işçi ile toprak işlemesi yapıldıktan sonra fidanlıklarda yetiştirilen fidanlar belirli aralık – mesafelerde dikilerek yapay gençleştirme gerçekleştirilmiş olur.
Doğal yada yapay olarak gençleştirilen alanlardaki fidanlar biyolojik bağımsızlıklarına kavuşuncaya kadar otlatmaya karşı korunur. Çeşitli bakımlara tabi tutularak yaşamını sürdürerek büyümesi sağlanır.
İlk dönemlerde birbirlerinden bağımsız bulunan fidanlar büyüdükçe birbirlerini etkilemeye başlarlar ve yaşam mücadelesine girerler. Bu yaşam mücadelesini kaybeden bireyler alt tabakada kalarak ölürler.
İşte ormanda iyi gelişme gösteren fertlere yardımcı olmak için onlarla rekabet halinde olan diğer bireylerden bir kısmı kesilerek alandan uzaklaştırılır. Burada esas olan, iyi gelişme gösteren ağaçlar lehine onların besinine ortak olan diğer bazı ağaçların kesilmesidir. Böylece geleceğin ormanları, sağlıklı iyi gelişme gösteren iyi ağaçlardan kurulmuş olur. Bunu bir tabaktan yemek yiyen insan sayısının azaltılarak, yemek yiyenlerin daha iyi doymaları yada beslenmelerini sağlamak şeklinde özetleyebiliriz.
Yukarıdan anlaşılacağı üzere ormanlardan ağaç kesimi, yaşlı ormanların gençleştirilmesi ve genç ormanlarında bakımlarının yapılması amaçlarıyla gerçekleştirilir.
Burada amaç, uzun süreler içinde zaten doğada meydana gelecek olan olayları hızlandırarak hem ormanlara gerekli müdahaleleri yapmak ve hem de bu arada toplumun orman ürünlerine olan ihtiyacının karşılanmasını sağlamaktadır.
Gerek gençleştirme çalışmaları, gerekse bakım çalışmalar olup, bu çalışmalar sırasında kesilecek ağaçların belirlenmesi tamamen orman Mühendisleri veya diğer Ormancı Teknik Elemanlar tarafından yapılır. Bu işlem yapılırken ormanın yapısı ve ekolojik şartlar dikkate alınır. Yani ormanlardan yapılan bir teknik çalışmanın sonucu olarak ağaç kesilir.
Özellikle son yılarda gittikçe ağırlaşan çevre sorunları, (Su ve toprak kirlenmesi, asit yağmurları, sera gazı etkisi, küresel ısınma vb.) aşırı usulsüz faydalanmalar ormanların geleceğini tehdit eden en önemli etmenler olarak ortaya çıkmaktadır. Tahrip edilen alanların yeniden ormanlaştırılması, sağlığını kaybetmiş ormanların eski sağlıklarına kavuşturulması, sağlıklı olanların ise bu şekilde devamlılıklarının sağlanması çalışmaları Ormancıların üzerine düşen büyük bir görev olarak karşımıza çıkmaktadır . Bu da ancak ormanlara yapılacak bilinçli müdahalelerle gerçekleştirilebilir.
GELECEK NESİLLER İÇİN ORMANLARIMIZI SEVELİM KORUYALIM.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.