ilk Müslümanlardan. Künyesi, Ebû Sâib’dir. Doğum târihi bilinmemektedir. Hicretin ikinci yılında vefât ettiği rivâyet edilirse de bu durum ihtilâflıdır. Babası, Maz’ûn bin Habîb; annesi, Sahîle binti-Anbes’dir. Zevcesi, Havle binti Hakim’dir. Abdurrahmân ve Sâib isimlerinde iki oğlu vardı.

Osman bin Maz’ûn radıyallahü anh temiz bir yaratılışa sâhipti. İslâmdan önce de düzenli ve ağırbaşlı bir yaşayışı vardı.

Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem İslâm dînini gizli gizli anlatmaya başladığı ilk günlerde Osman bin Maz’ûn, Ubeyde bin Hâris, Abdurrahmân bin Avf, Ebû Seleme bin Abdi’l-Esed, Ebû Ubeyde bin Cerrâh radıyallahü anhüm, Peygamber efendimizin yanına gittiler. Resûlullah efendimiz onlara İslâmı anlatınca, orada; hepsi Müslüman oldular.

Osman bin Maz’ûn’un Müslüman oluşu, Resûlullah efendimizi çok sevindirdi. Osman bin Maz’ûn radıyallahü anh Müslüman olduktan sonra evine gitti. Âilesine de İslâmı anlatıp, onların da İslâmla şereflenmesine vesîle oldu. Böylece, âilece Müslüman olma bahtiyârlığına kavuştu. Osman bin Maz’ûn Müslüman olunca, müşriklerin çeşitli eziyet ve işkencelerine uğradı. Bunun üzerine, Peygamber efendimizin müsâdesiyle Habeşistan’a hicret etti.

Aradan bir müddet geçtikten sonra diğer Müslümanlarla birlikte Mekke’ye döndü.

Osman bin Maz’ûn hazretleri îmân ve inancından hiç tâviz vermemiş, en ağır eziyet ve hakâretler bile onu dâvâsından vazgeçirememişti.

Osman bin Maz’ûn radıyallahü anh, Mekke’de kaldığı müddetçe, başına gelen belâ ve musîbetleri sabırla karşıladı. Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem izin verince; kardeşleri Abdullah, Kudâme, zevcesi ve oğlu Sâib ile berâber Medîne’ye hicret etti. Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem Medîne’de onunla Ebü’l-Haysem’i kardeş yaptı.

Osman bin Maz’ûn radıyallahü anh hicretin ikinci senesinde Bedr Harbi sırasında hastalandı. Tedâvisine çalışılmış, fakat iyileşememişti. Nihâyet hicretten otuz ay sonra ebedî âleme göçtü ve Medîne’de ilk vefât eden Sahâbî oldu. Peygamber efendimiz, o kefenlenirken alnından öptü. “Sen dünyâdan, dünyâ da senden bir şey elde etmedi” buyurdu. Mübârek gözlerinden akan yaşlar, Osman bin Maz’ûn’un radıyallahü anh yanaklarına damladı.

Osman bin Maz’ûn’un radıyallahü anh vefâtı sırasında Müslümanların henüz bir kabristanı yoktu. Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem, Eshâbı için bir kabristan arıyordu. Medîne etrâfını teşrif buyurdular. “Bâkî’ ile emrolundum.” buyurarak orayı kabristan seçtiler. Osman bin Maz’ûnhazretleri oraya defnedildi. Böylece Bakî’ kabristanına ilk defnedilen o oldu. Kabre indirilirken, Resûlullah efendimiz; “O bizim ne iyi selefimizdir.” buyurdu. Kabrinin baş tarafına bir taş dikti. Ondan sonra birisi vefât edince, Resûlullah’a; “Nereye defnedelim'” diye sorulur, Peygamberimiz de; “Selefimiz Osman bin Maz’ûn’un yanına.” buyururlardı.