Rus şâir ve yazarı. 10 Şubat 1890’da, Moskova’da doğdu. Âilesi Yahûdîydi. Leonid Osipoviç Pasternak (1862-1945) meşhur bir ressamdı. Annesi Rozo Kaufmann ise bir piyanistti. Gençlik yıllarında birçok meşhur yazarla tanıştı. Bu yazarlar arasında romancı Leo Tolstoy, Alman şâiri Rainer Maria Rill vardı. Piyanist ve bestekâr Aleksandr Scrabte’nin çok tesirinde kaldı. Birkaç sene müzikle uğraştıktan sonra, Moskova Üniversitesinde iki sene okudu. Sonra Almanya’daki Marburg Üniversitesinde felsefe tahsil etti. Burada Heokont Felsefe Okulunun bir üyesi olan filozof Hermann Cohende’nin de tesiri altında kaldı.

Edebiyat hayâtı, Almanya’dayken yazdığı şiirlerle başladı. İtalya’ya yaptığı kısa bir seyahatten sonra Moskova’ya dönerek, şiir yazmaya devam etti. Bir süre sonra ilk kitabıBulutlardaki İkizler yayınlandı. Bunu diğer kitapları tâkip etti. 1921’de yazdığı Temalar ve Değişiklikler ve 1922’de yazdığı Kızkardeşimin Hayâtı kitapları ona “Rus devrim yazarı” ünvanını kazandırdı. Bu dönemde ilodemist şair Sergei Yasenin ve Vladimir Mayakovski ile samîmî dostluğu oldu. Bu iki şâirin 1925 ve 1930’da intiharlarından sonra, Pasternak Rusya’nın yaşayan en büyük şâiri ünvanını aldı.

1933-1943 yılları arasında, komünist rejimini methedici resmî Sovyet şiiriyle uyuşamadığından çeviriler yapmaya başladı. İngiliz, Fransız, Alman, Polonyalı ve Gürcü şâirlerin eserlerini Rusçaya çevirdi. William Shakespeare ve Gürcü şâirlerden yaptığı çeviriler Rusya’da çok okunmaktadır. İkinci Dünyâ Savaşı esnâsında şiirler yazdı ve yayınladı. Bunlar arasında birkaç tâne de savaş şiiri vardı.

Doktor Jivago isimli romanını 1955 yılında tamamladı. Fakat sâdece bir kısmını Rusya’da yayınlayabildi. Çünkü Rusya’da basımı yasaklandı. Pasternak, bunu gizlice dışarı kaçırttı. 1957’de bir İtalyan bu kitabı tercüme ederek neşretti. 1958 yılında İsveç Akademisi Pasternak’ın edebiyat ödülünü kazandığını îlân etti. Pasternak bu duruma çok sevinmişti. Ancak bir hafta sonra Sovyet Yazarlar Birliğinden atıldı ve birçok suçlamalarla karşılaştı. Bunun üzerine Pasternak, mükâfatını almak için çağrıldığında gelemeyeceğini bildirdi. Doktor Jivago birçok dillere çevrildi ve Pasternak milletlerarası bir üne kavuştu.

Son yılları üzüntüler ve baskılar içinde geçen Pasternak, 30 Mayıs 1960’ta Peredelkino’da öldü.

Edebî şahsiyeti: Pasternak, şâir olarak siyâsete karşı olan tutumu ile çok defâ komünizm partizanları tarafından tenkit edilmiş ve Rusya’da her sanatkârdan istenen sosyalist realizmi, kendi kendine teşhis etme konusundaki muvaffakiyetsizliği uzun süre tenkit edilmişti. Kendisine ün sağlayan ilk şiirleri sembolist, daha sonrakiler ise füturisttir. İlk nesrinde ferdiyetçi düşünüş tarzını men etmeyi denemişti. Bu durumu daha sonra tabiattan ve dînî değerlerden ilham alarak yazdığı Lirik şiirlerinde karakterize eder. Nesirlerinde sosyal konular üzerinde gösterdiği çaba pek başarılı olmadı.

Onun şâirliği genellikle zor tasvir edilir. Fakat dilindeki orijinallik, veznindeki ahenk dikkate değerdir. Şiirlerinde eşyâları analitik görüşle gören hayâlciliği dile getirir. 1905 Rus devrimini birçok nesrinde işlemişti. Sonradan komünizmden vazgeçerek, koyu bir ferdiyetçi oldu.

Eserleri:

1) Bulutlardaki İkizler (1913) Bu şiir kitabını füturist ekolün etkisinde yazmıştır. 2) Engellerin Üstünde (1917). 3) Temalar ve Değişikler (1921). 4) Kızkardeşimin Hayâtı (1922). Lirik bir şiir kitabıdır. 5) İkinci Doğuş (1932). Bu şiir kitabında sosyal konulara eğilip, Maykovski’nin intiharını anlatmıştır. 6) Emniyetli Davranış (1931). Kendi hayâtını yazmıştır. 7. Doktor Jivago (1955). Marksizm, komünizm ve kollektivizm tenkit edilerek, bir doktorun Rus devrimi sonrası mâceraları anlatılmaktadır.