Alm. 1. Schlittschuhlaufen (n), Eislauf (m), 2. Ins-Schleudern geroten (z. B. Auto), Fr. Patinage (m), İng. 1. Ice skating, 2. Slipping. Patenle kayma sporu. Yolun kaygan olmasından dolayı bir taşıt tekerleğinin dönmeden kayması veya tekerlekler döndüğü halde taşıtın ilerleyememesi.

Buz pateni veya tekerlekli patenlerle yapılan hareketler. Tabanına özel bir çelik çubuk tutturulmuş buz üstünde kaymaya yarayan ayakkabılara “paten” veya “buz pateni” denir. Paten bıçağının boyu, ayakkabıdan uzun olup 50 cm’yi bulur. Tekerlekli patenlerde ise, ayakkabının altına dört küçük tekerlek bulunan mâdenî taban tutturulmuş olup, sert zeminde kaymayı sağlar.

Buz pateni veya tekerlekli patenlerle yapılan hareketlere “patinaj” denilmekle beraber, bu âletlerle yapılan spor, “paten” adıyla da anılır. Buz pateni, tahmini olarak 7. yüzyıldan îtibâren buzların uzun zaman çözülmeden kaldığıİsveç, Norveç, İngiltere, Hollanda gibi memleketlerde yapılmaktadır. Önceleri bir eğlence kabul edilen patinaj, zamanla spor hâline geldi. İngiltere’nin meşhur British Müzesinde at ve inek çene kemiklerinden yapılan patenler bulunmaktadır.

Bugün sâdece Kuzey Avrupa devletlerinde değil, dünyâda pekçok yerde kapalı salonlarda, özel sûrette dondurulmuş buz sahalarda patinaj yapılmaktadır. Spor müsâbakası olarak yapılan patinaj, sürat ve artistik olmak üzere ikiye ayrılır.

Sürat pateni (Patinajı): Özel patenlerle 500, 1500, 5000 ve 10.000 metre üzerinden saate karşı yapılır. İkişer kişilik seriler hâlinde yanaşık iki pist üzerinde yarışılır.

Artistik patinaj: Bu müsâbakalar 30x60 metre ölçüsündeki buz sahada yapılır. Müsâbakaya katılanlar ayaklarına kromajlı has çelikten ve parlatılmış patenler giyerler. Çok güç hareketlerden meydana gelen, tek ve çiftler tarafından yapılan artistik patinaj mahâret ister.

Müsâbıkların yaşları tek ve çiftlerde en az 12, buz dansında 16 olmalıdır. Milletlerarası müsâbakalarda dokuz, millî müsâbakalarda beş hakem, buz üstünde resme göre yapılacak kapama, duruş, hız alma hareketleriyle şekillerinin büyüklüğünü tespit ederler. Şekillerin aynı büyüklükte ve simetrik olmaları aranır. Bunların uzunluğu ve yan mihverlerine dikkat edilir. Buz üstünde çizilen çizgiler üst üste geldiğinde iyi puan alınır.

Hakemler gösterilen her şekil için 0-6 kadar puan verir. Hakemlerin verdikleri notlar mecbûri hareketlerden alınan notlarla çarpılır, böylece notların toplamı meydana gelir. Notlar 0= kayılmamış notu, 1= fena, 2= az, 3= kâfî, 4= iyi, 5= çok iyi, 6= çok üstünü gösterir. Artistik patinajda mecbûri hareketlerin yanında, müsâbıkın kendi seçtiği hareketler de vardır. Bütün hareketler birinciliklerde ve erkeklerde beş, bayanlarda dört, çiftlerde beş, buz dansında üçbuçuk dakikada tamamlanır. Ençok on sâniye kadar gecikme kabul edilir. 1975 yılından beri mecbûri hareketlerin not değeri yüzde otuz, kısa program yüzde yirmi, artistik yüzde elli ile değerlendirilir.

Her hakem tarafından, her sporcuya göre artistik patinajda puan verilir. En çok puan alan patinajcı birinci olur.