Alm. Brillant (m), Fr. Brillant (n), İng. Brillant. Herhangi bir mücevhere konulmak gâyesiyle yontulmuş ve parlatılmış elmas. Bir nevi aşındırma işlemiyle kesilip parlatılan elmas parçacıkları pırlanta ismini alır. Birçok elmas kristali muntazam sekiz yüzlü parçacıklar hâlinde olduğundan parlak, kesime uygun hâldedir. Kesilmek üzere ele alınan bir kristal önce şekil ve kristal yüzeyleri îtibâriyle dikkatle incelenir. Önce kristalin bir köşesine elmas kesme âletiyle küçük bir çizik yapılır. Sonra ince keskin bir bıçakla kristalden bu parça ayrılır. Daha sonra özel âletlerle taş üzerinde yüzeyler meydana getirilerek asitle yıkanıp temizlenir.

En meşhur elmas kesimi 58 yüzeyli kesimdir. üst kısım olan taçta 33 ve bunun altında 25 yüzey vardır. Üstteki yüzey en büyüğüdür. Bu 24 üçgen yüzey ve 8 dörtgen yüzeyle çevrelenmiştir. Dipteki yüzey de 16 üçgen ve 8 üçgen yüzeyle çevrilmiştir. Işığı en ideal yansıtan kesim şekli budur. İlâve yüzeyler ve değişik şekiller daha büyük ve nâdir taşlara uygulanır. Mücevher elmasları, yâni pırlantalara renk, kesim, büyüklük ve mükemmelliklerine göre değer biçilir. Çatlaklar, kristal içindeki karbon benekleri değeri azaltır. Sarı ve kahverengi elmaslar istenmediği halde pembe, menekşe ve yeşil elmaslar çok kıymetlidir.

Kesim bir elmasın en önemli özelliğidir. Pırlantanın fiyatını belirlemede en büyük payı alır. Nihâyet büyüklük bir pırlantanın fiyatında açık bir rol oynar. Aynı kalitede iki kıratlık bir taşın değeri, bir kıratlık taşın değerinin iki katından daha fazladır. Büyüklük arttıkça fiyatı da hızla artar. (Bkz. Elmas)