Alm. Pressluft-geräte (-maschinen) (pl.), Fr. engins (m.pl.) pneumatiques, İng. Pneumatic tools. Basınçlı hava ile çalışan âletlere verilen isim. Pnömatik âletler genel olarak taşınabilir, pratik âletlerdir. Mâdencilikde kayaların parçalanmasında kullanılan pnömatik âletlerin boyutları büyüktür. Pnömatik âletler darbeli ve dönerli olmak üzere iki türdür.
Darbeli pnömatik âletler: Darbeli pnömatik âletin çalışma prensibi 6.3 kg/cm2 basıncındaki havanın bir pistonu aşağı yukarı hareket ettirmesi esâsına dayanır. Piston, bir otomobil pistonundan farksızdır. Piston, âletin uç kısmında asıl işi görecek parçayı aşağı yukarı veya ileri geri hareket ettirir. Darbeli pnömatik âletler arasında taş, beton kıran kompresörleri, perçin çakan çekiçleri, çapak temizleyen kalafat çekiçlerini, raspa çekiçlerini, programlı büyük elektrik şalter kollarını saymak mümkündür. Perçin çakma çekiçleri uçak sanâyiinde, kalafat çekiçleriyle raspa çekiçleriyse gemi sanâyiinde çok mühim görevler yapar. Beton ve taş kıran kompresörler ise şehirlerin gürültü yapan vazgeçilmez âletleridir.
Dönerli pnömatik âletler: Dönerli pnömatik âletlere, hava motoru da denir. Havalı motorlar kullanım kolaylığı, ekonomik ve elektrik motorlarına nazaran daha az tehlikeli oldukları için sanâyide tercih edilirler. Taşlama motorları, zımpara motorları, saç ve ağaçlara delik açma matkap motorları, cıvata ve vida sıkma motorları havalı tiplerden de seçilebilir. Havalı motorların ençok kullanıldığı sahalar otomobil, uçak ve gemi sanâyiidir.
Diğer pnömatik âletler: Boya püskürtme tabancaları da pnömatik âletler sınıfına girer. Boya püskürtme tabancaları, havanın tabanca denilen bir borudan süratle geçmesi ile boya kazanına uzanmış ince borudan boyayı emerek pulvarize bir şekilde fışkırtması şeklinde iş görür. otomobil, gemi, muhtelif dolap, çelik eşya bu metodla boyanır. Otoban kenarlarına yerleştirilen demir profiller, zemin sağlamlığını arttırmak için çakılan kazıklar şehmerdan tâbir edilen pnömatik çekiçlerle çakılır.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.