Alm. Polynom (n), Fr. Polynôme, İng. (Polynome). a0, a1, a2, ...an reel sayı, x değişken ve n de doğal sayı olmak üzere;

a0xn +a1xn-1+a2xn-2+ ...+an-1x+ an

şeklindeki ifâde. Polinomlar P (x), Q (x), ile gösterilir. X’in azalan veya çoğalan kuvvetlerine göre yazılabilen tek değişkenli, reel katsayılı polimonlar aşağıdaki gibidir:

P (x)= a0xn+a1xn-1+ ...+ an=

Q(x)=a0+a1x+a2x2 ...... +anxn =

Bir polinomun derecesi, x’in en büyük kuvvetidir. Çok değişkenli polinomlar da vardır. Bu polinomlarda bir terimin derecesi, değişkenlerin üstlerinin toplamıdır. Meselâ; P (x,y)= 2x3y2- 4x2y-x+3y+1 iki değişkenli bir polinomdur. Bu polinomun derecesi 5’tir.

Polinomların işlemleri:

Polinomların toplama ve çıkarması, x’in aynı kuvvetten terimlerinin katsayıları toplanarak yapılır. Bir polinomun bir sayı ile çarpımı, polinomun her terimiyle verilen sayı çarpılarak yapılır. İki polinomun çarpımı da, çarpmanın toplama üzerine dağılma özelliğinden faydalanarak yapılır. Polinomların çarpımının değişme ve birleşme özellikleri vardır. Polinomlar kümesinin toplama işlemine göre etkisiz elemanı sıfır polinomudur. Sıfır polinomu:

P (x)= O xn+Oxn-1+... +Ox + 0’dır.

Polinomlar kümesinin çarpma işlemine göre etkisiz (birim) elemanı 1 sâbit polinomudur. 1 sâbit polinomu:

P (x)= 0xn+0xn-1+ ... +0x+ 1’dir.

Polinomlar kümesi, çarpma işlemine göre ters elemanı olmadığından matematik sistem olarak bir halka teşkil eder. Reel katsayılı polinomlar kümesi R[x] ile gösterilir. (R[x], + ,.) sistemi de reel katsayılı polinomlar halkasıdır.

Polinomlarda bölme işlemi aritmetikteki bölme işlemi gibi yapılır. Aşağıdaki şemayı inceleyiniz:

Bölünen........P(x) ç (Qx)......Bölen

B (x) .......Bölüm

¯————————

K (x) .......kalan

Polinomların bölme işlemi aşağıdaki “bölme özdeşliği”ni sağlar:

P(x)= Q (x). B(x) + K (x)

K(x)= 0 ise P (x) polinomu Q (x) polinomuna tam bölünüyor (bölünebiliyor) denir.

Bir P (x) polinomunun X-a ile bölümünde bir özellik vardır. Bölme işlemi yapılmadan kalan sayı kolayca bulunabilmektedir. Kalan sayı K ile gösterilirse K= P (a) dır. Ayrıca bölümü ve kalanı birlikte veren Horner Metodu da vardır.

Polinom denklem: P (x)= 0 şeklindeki cebirsel denklemdir. n’inci dereceden tek değişkenli bir polinom denklemin, reel veya kompleks n tâne kökü vardır. Bu kökler x1, x2, ..., xn ile gösterilirse:

P(x)= (x-x1) (x-x2)... (x-xn)= 0’dır. Bir cebirsel denklemin kökleriyle katsayıları arasında aşağıdaki bağıntılar vardır:

a0xn + a1xn-1 + a2xn-2 + .... + an= 0 denkleminde: