Alm. Polyurethan (n), Fr. Polyuréthane (m), İng. Polyurethane. Bir diizosiyanatın, diol, diamin veya dikarboksilli asit gibi en az iki aktif hidrojen bulunduran bir bileşikle meydana getirdiği polimer madde. nOCN (CH2)6 NCO+n HO-(CH2)4-OH®

1,6-hekzametilen + 1,4-bütandiol ® Poliüretan diizosiyanat

Diizosiyanatlar içinde ençok kullanılanlar toluen diizosiyanat ve hekzametilen diizosiyanattır. Hekzametilen diizosiyanattan elde edilen poliüretan üstün bir elyaftır. Bu elyaf poliamidlere benzemesine rağmen yumuşama sıcaklığı düşüktür.

Kaplama köpük için olan poliüretan en çok toluen ile, reaksiyona girmemiş -OH’a sâhip olan bir poliesterin reaksiyonundan elde edilir.

Poliüretan köpük elde etmek için önce izosiyanat su veya monokarboksilli asitle reaksiyona sokulur. Su ile reaksiyondan amin ve CO2, asitle reaksiyondan amid ve CO2 elde edilir. Bu ürünler üzerine tekrar izosiyanat ilâve edildiğinde izosiyanat ile amin (veya amid) birbirlerine bağlanırlar. Bu elde edilen üzerine de serbest (-OH) grubu bulunan poliesterden belirli miktarda ilâve edilerek, oldukça hafif poliüretan köpük elde edilir.

Poliüretan sert, parlak, çözücülere dayanıklı kaplamalardan, aşınma ve çözücülere dayanıklı lâstiklere, esnek veya sert köpüklere kadar çok çeşitli şekilde üretilir.

Poliüretan köpükler, ısı ve ses izolasyon maddesi olarak, mobilyaların, kırılacak maddelerin taşınmasında ve döşemelerde kullanılır. Sert poliüretan köpükler ince yapıya sâhip uçak kanatlarının içine konur.

Esnek poliüretanla kaplı lâstikler, çözücülere ve aşınmalara karşı dayanıklı olurlar.