30 Mayıs 1948 tarihinde Milas'da doğan Özcan, 1972 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesini "Şeyhî Mehmed Efendi-Vekayiü'l-fudalâ" adlı lisans teziyle bitirdi. 1974-1977 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi'nde memur olarak çalıştı. 1977'de asistanlık imtihanını başararak doktora çalışmalarını Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi Anabilim Dalı'nda sürdürdü. " Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Zübde-i Vekayiât, Tahlil ve Metin" adlı çalışmasıyla 6 Mayıs 1980 tarihinde doktor ünvanını aldı, 1983 yılında yardımcı doçent oldu. 1986-1987 eğitim-öğretim yılında Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi'nde öğretim üyeliği yaptı.

2 Kasım 1987 tarihinde doçent oldu. 1988-89 öğretim yılı başında Mimar Sinan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'ne nakloldu ve burada bir dönem dekan yardımcılığı yaptı. 14 Nisan 1993 tarihinde profesör ünvanını alan Abdulkadir Özcan, 2000-2001 eğitim ve öğretim yılında Hoca Ahmed Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi'nde Türk Devletleri Tarihi Bölüm Başkanlığı ve öğretim üyeliği yaptı. Halen Mimar Sinan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nde Yeniçağ Tarihi Anabilim Dalı Başkanı ve öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.