Alm. Radiotherapie, Röntgenbehandlung (f), Fr. Radiothérapie (f), İng. Radiotherapy, X-ray treatment. Radyasyonun yok edici, yaralayıcı gücü, faydalı netîceler verecek şekilde kontrol altına alınabilmektedir. Radyoterapi konuları içine; radyasyonun tedâvi metodu olarak kullanılışı, uygulamada kullanılan âletler, tedâvi sırasında radyasyonun zararlı tesirlerinden korunmak için alınan tedbirler ve radyasyonun, özellikle kanser tedâvisindeki faydaları girer.

İstatistiklere göre, günümüzde her beş insandan birisi kanserden ölmektedir. Özellikle batı ülkelerinde daha fazla kanserli hastaya rastlanmaktadır. Bu kadar yaygın olan kanserin tedâvisinde günümüzde uygulanan en etkili ve en mühim metodlardan biri de radyoterapidir.

Radyoterapide özellikle x ışınları, gamma ışınları veya radyoaktif izotoplar kullanılır. Radyoterapide kullanılan röntgen cihazları 5 ilâ 4.000 kilovolt gerilimli güç kaynağı ve yüksek süratli parçacıklar yayınlayabilen radyum elementiyle çalışır. Röntgen ışını ile tedâvide ışın mesâfesi, çapı, filtrelenmesi, kısaca dozajı çok mühimdir. Röntgen ışınının doku tarafından yutulan miktarı “rad” birimiyle ifâde edilir. “Rad”, bir gramlık dokunun emebileceği röntgen ışınının enerjisine eşittir. Hasta dokulara gönderilen röntgen ışınları, röntgen metreleriyle ölçülerek rad değerleri tespit edilir. Röntgen cihazında, voltaj yükseldikçe röntgen ışınının, dokunun derinliğine geçme kâbiliyeti artar.

Kanserleri meydana getiren hücreler; düzensiz ve kontrolsüz bir şekilde çoğalarak, çevredeki normal dokulara da zarar verirler. Radyasyon belirli dozda verilince, kanserli hücrelerin çoğalmasını önlemekte ve hattâ tahrip etmekte, normal hücrelere ise pek zarar vermemektedir. Bu şekilde kullanılan şuâlar, tedâvi özelliği taşımaktadırlar. Radyoterapinin başarılı olmasının en mühim sebebi, radyasyonun genç ve faal hücreleri, olgun ve pasif hücrelerden daha çok ve kolay etkileyebilmesidir. Kanser hücreleriyse genç ve faal hücrelerdir.

Radyasyon; canlılar için tehlike potansiyeli taşıdığından, doz ve ışınlanacak bölge titizlikle tespit edilir. Vücûdun değişik bölgelerinin duyarlılık yönünden gösterdiği farklılık, radyoloji uzmanlarının dikkatli olmasını gerektirmektedir. Uzman, ışının vereceği zararın faydaya oranla çok az olmasını kesinlikle sağladıktan sonra uygulamaya geçer.

17. Cild
Radyum - Sıffîn Vak'ası