Alm. Rachitis (f), Fr. Rachitisme (m), İng. Rachitis, rickets. Güneş ışınlarından yeterince istifâde etmeyen, düzensiz ve kötü beslenen, kötü sağlık şartlarında yaşayan çocuklarda görülen bir kemik hastalığı. Vücutta D vitamini eksikliği, kalsiyum ve fosfor metabolizması bozukluğu ile karakteristik özellik taşır. Raşitizm, 3 ay-3 yaş arasındaki gelişen organizmanın hastalığıdır. Sıskalarda ve gelişmesi duran çocuklarda görülmez.

İnsanlarda normal kemikleşmenin dört dönemi vardır: Birinci devrede, kemiğin ucundaki kıkırdak hücreler, paralel sıralar teşkil eder. İkinci dönemde, hücre kolonları arasında hazırlayıcı bir kireçlenme bölgesi meydana gelir. Röntgende bu bölge düz bir çizgi şeklinde seçilir. Üçüncü dönemde, ilikten gelen kılcal damarlar, daha önce şişmiş olan kıkırdak hücrelerini harap eder. Dördüncü ve son dönemde ise kemiğin ana hücreleri, hızla kalsiyum alarak, kemik dokusunu yapar.

Raşitizmde kemikleşmenin üçüncü dönemi kusurludur. İlikten gelen kılcal damarlar, kıkırdak hücrelerini eritemez ve buradaki kemik doku hücreleri şişer, düzensiz diziler hâlinde sıralanır. Bu sebeple röntgende uzun kemiklerin ucu şiş, ortası dışbükey, kenarları yüksek bir şekilde oldukları görülür.

Raşitizmin vücuttaki belirtileri: Kafa iki el arasına alınıp yan ve arka kafa kemiklerinin birleşme noktasına basılınca kemik çöker, bırakılınca eski hâline döner (ping-pong topu belirtisi). Kafada büyüme, bıngıldakların geç kapanması, anormal kafa şekilleri ortaya çıkar. Bacaklarda “O”, “X”, “K” gibi şekil bozuklukları olur. Bel kemiğinde eğrilikler veya kamburluklar ortaya çıkar. Leğen kemiklerinin iyi gelişememesi dolayısıyla kadınlarda zor doğumlara sebep olan darlıklar ortaya çıkar. Kaburgaların kıkırdak kısmı ile kemik kısmı arasındaki birleşme noktalarında tesbih tânesi benzeri şişlikler ele gelir. Göğüs kemiği içeri çökebilir veya benzeri göğüs şekil bozuklukları ortaya çıkabilir.

Tedâvide esas; çocuğun alamadığı D vitaminini ağızdan veya damardan vererek normal kemik gelişimini sağlamaktan ibârettir. D vitamininin en çok bulunduğu gıdalar; morino balığı, karaciğer yağı, balık, yumurta, tereyağı, süt, karaciğerdir.