İngiliz matematikçisi, filozofu ve sosyoloğu. 18 Mayıs 1872’de doğdu. 2 Şubat 1970’te Galler’deki evinde öldü. Küçük yaşında, Lord olan babası ölünce, ikinci defa başbakan olan büyükbabası Lord John Russel tarafından büyütüldü. Cambridge Üniversitesi matematik ve felsefe bölümünden birinci sınıf şeref derecesiyle mezun olduktan sonra, 1895’te “Teslis Cemiyeti”nin üyesi oldu. Kendi zamânında, bir düşünür ve yazar olarak hem 1949’da İngiliz Hükümetince verilen “Liyakat Şeref Derecesi-Onderof Merit” hem de 1950’de Norveç’te Nobel mükâfâtı almış birkaç kişiden birisidir.

1967’de neşredilen otobiyografisinde kendisi, hayâtına yön veren üç kuvvetli arzunun; sevmeyi istemek, bilgi araştırmak, insanlığın ızdırap çekmesine karşı dayanılmaz bir merhamet olduğunu söylemektedir. Hayâtının çoğunda sosyal ve sınâî meselelerle aktif olarak ilgilenmiştir. Gençliğinde sosyalistti. Birinci Dünyâ Savaşının çıkışında, 1914’te savaşa girmeyi reddeden konuşmalar yaptığı ve askere alınmaya karşı geldiği için tevkif edilmiş ve altı ay hapse mahkûm olmuştu.

Russel, bir müddet Paris ve Berlin’de bulundu. Rusya’ya ve Çin’e gitti. Rusya’yı İngiliz İşçi Partisinin bir delegesiyle ziyâret etmişti. Orada Lenin ile bir mülâkat yapma husûsunda mutâbık kalmışlardı. Bu mülâkattan sonra Russel, komünizm hakkında hayâl kırıklığına uğradı ve komünizm hakkında sert bir suçlama niteliğini taşıyan Bolşevizmin Teori ve Uygulaması adlı kitabını yazdı. 1920’de Çin’e gittiğinde birkaç ay kaldı ve Pekin Üniversitesinde ders verdi. Çinlilerin kültürünü, Ruslarınkine göre kendisine daha yakın buldu ve Çin hakkında Çin Problemi (1922) adlı kitabını yazdı.

Russel, Birinci Dünyâ Savaşı sırasında gösterdiği pasifizmden, İkinci Dünyâ Savaşı sırasında vazgeçti. Nazilerin ancak kuvvetten anlayacaklarına kanâat getirmişti. Savaştan sonra Rusya ileAmerika arasında silâhlanma yarışını endişeyle tâkip etti. İngiltere’de silâhsızlanma taraftarı ve hidrojen bombası deneme patlatmalarına karşı çıkan grubun içinde yer aldı. Bu yüzden yeniden hükümet aleyhtarı faaliyetten tevkif edildi ve hüküm giydi.

Vietnam savaşlarında şiddetli bir Amerikan aleyhtarıydı ve bu savaşın sorumluları olarak Amerikan liderlerini görüyordu.

Çocuklarının iki dünyâ savaşı arasında büyümeleri sebebiyle eğitim problemleriyle ilgilendi. İkinci karısı Dore ile kız ve erkek çocukları için okul açtılarsa da muvaffak olamadılar. Beş yıllık okul döneminde çocuklara anormal derecede serbestlik vermeyi denedi.

Din ve ahlâk konusundaki görüşleri o dönemde yadırganacak cinstendi. Dîni bir atmosfer içinde büyümesine rağmen, zamanla Hıristiyan akidelerinin modern ilimle uyuşmadığının farkına vardı. Hıristiyan akide ve ahlâk esaslarının rasyonel olmadığına kanaat getirdi ve bu hususta kendine göre elde ettiği sonuçları Niçin Hıristiyan Değilim' (1927) adlı kitabında açıkladı. Yine bu konuda Din ve İlim (1935) adlı bir kitap yazdı.

1938’de Amerika’ya geldi ve muhtelif üniversitelerde ders verdi, Evlilik ve Ahlâkî Değerler (1929) adlı kitabında, erkek-kadın münâsebetlerinde kişilerin kendilerinin sorumlu olduğunu ileri sürüp, devletin buna müdâhale etmemesi gerektiği görüşünü ileri sürdü. Bu durum kariyerini menfi yönde etkiledi. New York, City Kolejde öğrenci velileri Russel aleyhine, öğretim yaptırmaya uygun olmadığı iddiasıyla dâvâ açtılar. New York Anayasa Mahkemesi, öğrenci velilerinin lehine karar verdi. Russel, ders vermeyi bırakarak Filedelfiya yakınında bulunan Barnes Müessesesine yapılan tâyinini kabul etti ve orada Batı Felsefesinin Târihi (1945) adlı kitabını yazdı.

Diğer eserlerinden bâzıları şunlardır: Matematiğin İlkeleri (Principia Mathematica), Felsefenin Meseleleri, Dış Dünyâ Görüşümüz, Hürriyete Giden Yollar (Roads to Freedom), Mistisizm ve Mantık, Riyazî (Matematiksel) Felsefeye Giriş, Zihnin Analizi, Atomların ABC’si, İzafiyetin ABC’si, Eğitim ve Sosyal Düzen, İlimden Beklediğimiz, Bertrand Russel’in Otobiyografisi, Ahlâk ve Siyâset İçinde İnsan Toplumu, Silâhsız Zafer, İnsanın Geleceği Var Mı' vb.