Alm. Aggresivitael, Fr. Agressivite, İng. Aggressiveness. Kişinin kendisini veya başkasını yok etmeye yönelik tepkilerinin tamâmı.

Şiddet hareketleri, amygdale çekirdeğinin eksitasyonu ile ortaya çıkmaktadır. Ama bu çekirdeğin farklı reaksiyon göstermesindeki sır hâlâ çözülememiştir.

Vahşî hayvanlar, sâdece kendi hayatlarını sürdürmek için öteki hayvanları öldürdükleri hâlde, bâzı insanlar, zevk için “öldürmek” veya en azından benzerlerine saldırmak isterler. Bütün canlılar arasında sebepsiz saldırıda bulunan sâdece insandır.

Bu dehşet verici davranışı açıklamak için çeşitli teoriler ileri sürülmüştür. Freud ve Lorenz, bu davranışın doğuştan var olan ve bir bölüm insanda bir “hareketliliğe itme”, başka bir bölümünde ise, ilkel bir içgüdü olarak kendini gösterdiğini kabul ederler. Bâzı bilim adamları dışa bağlı sebeplerle, insandaki reaksiyonların çarpışma ve durdurma şeklinde açığa çıktığını söyler. Bir kısmı ise, bu “şiddet” hâli, daha önceden “kazanılmış” ve hâfızaya “depo edilmiş” bir davranış biçimidir.

Psikologlar, durumu çeşitli testlerle inceleyip sonuca varmak isterler. Sosyologlar olayı sosyal çevre faktörlerinin (yönetme arzusu, televizyon, gürültü gibi) insanları cinâyete ve saldırganlığa ittiğini ispatlamağa çalışırlar.

Saldırganlıkta önemli nokta şudur: Toplum hayâtına ters (disosyal) davranışlar, psikopatolojik bir teşhisi ifâde eder ve bu yüzden de kesin bâzı belirtilere ihtiyaç gösterir. Bu alanda ilk belirti şudur: Davranış anomalileri sık sık görülebilir, müzmin (kronik) bir biçimde ortaya çıktığı gibi, hastalık süresince de çeşitli periyodlarda görülebilir. Bu periyodlar dışında hasta tamâmen normal bir davranış tablosu verir. İkinci belirti: Olayın uyuşturucu kullanımı ve alkolle doğrudan bir ilişkisinin olmadığıdır. Üçüncü belirti: Hasta, başkaca nörolojik ve psikiyatrik bir bozukluk göstermez. Diğer bir belirti: Hastanın çeşitli yaşlardaki davranış tablosunda ve karakter çizgilerinde aşağıda yazılı özelliklerden en az üçü görülür:

16 yaşından önce: Okuldan ve dersten kaçma eğilimi, sürekli yalan söyleme alışkanlığı, erken gelişmiş ve saldırgan bir cinsellik, alkollü içkilere zamansız eğilim, yakıp yıkmak, hırsızlık gibi küçük suç içgüdüsü, âile hayâtı kurallarına karşı gelmek, okulda başarısızlık ve sınıfta kalma gibi kendi genel zekâ seviyesine ters düşen sonuçlar, kendine bir “meşgûliyet bulma” ve sürekli çalışma yetersizliği, iş bulma imkânı olduğu hallerde bile çalışmamaya eğilim, eğlenmek de dâhil, bâzı konularla ilgi merkezi bulma zorluğu.

18 yaşından sonra: Kendine bir “meşguliyet bulma” ve sürekli çalışma yetersizliği, iş bulma imkânı olduğu hallerde bile çalışmamağa eğilim, eğlenmek de dâhil, bâzı konularla ilgi merkezi bulma zorluğu.

Olgunluk çağında: İş hayâtında büyük bir sebatsızlık, duygusal hayatta “şıpsevdilik” (en aşağı iki boşanma ve ayrılık), dövüşmeye karşı eğilim, açık bir alkol tutkusu, borçlanma ve dolandırıcılık, Tutuklulukla sonuçlanan iki veya üç suç işlemek (disosyal davranış).