Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan bir iliimiz. Yüz ölçümü 18 584 km2, nüfusu 1 443 422 kişi (2000), il plâka kodu 63'tür. İlçeleri; Merkez, Akçakale, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Halfeti, Harran, Hilvan, Siverek, Sürüç ve Viranşehir'dir.

Şanlı Urfa toprakları orta yükseklikteki düzlüklerden oluşur. Başlıca dağları, Karacadağ, Susuz Dağı ve Tektek Dağı'dır. Şanlı Urfa Yaylası, Suriye topraklarına doğru gidildikçe iyice alçalır. Bu kesimde bulunan Harran ve Suruç Ovaları ilin en verimli ovalarıdır. İl topraklarının kuzey ve kuzeybatısının bölümlerinin büyük bir bölümü, Atatürk Baraj Gölü'nün suları altında kalmıştır. Şanlı Urfa ilinde önemli bir doğal göle rastlanmaz. Bu il topraklarından kaynaklanan sular Fırat Irmağı aracılığıyla Basra Körfezi'ne dökülür. Bu suların yazın hemen hepsi kurur. Atatürk Barajı'nda oluşan yapay göl, Türkiye'nin en büyük yapay gölüdür. Karasal iklimin en tipik özelliklerinden biri; mevsimler arasında ve gündüzle gece arasında önemli sıcaklık farklılığı görülür. İlde genellikle kara ikliminin özellikleri egemendir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlıdır. Türkiye'nin en yüksek hava sıcaklığı bu ilde gözlenir. Şanlı Urfa ormanlık alan açısından Türkiye'nin en yoksul ilidir. Doğal bitki örtüsü bozkırdır.

İlin ekonomisi tarıma dayalıdır. 8.yüzyılda yaygın olarak tahıl üretimi yapılan il topraklarının gittikçe çoraklaşması nedeniyle tarım iyice gerilemiştir. Türkiye'nin en geri kalmış illerinden biri olan Şanlı Urfa, GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) kapsamında olan illerimizdendir. Suruç ve Harran ovaları ilin başlıca tarım alanlarıdır. Bu ovalarda, buğday, arpa, mercimek, pamuk, meyve ve sebze yetiştirilir. İlin batı kesiminde Antep fıstığı, zeytin ve meyve yetiştirilir. Türkiye Antep fıstığı üretiminin yarısı, kırmızı mercimek ve susam üretiminin dörtte biri bu ilde üretilir. Hayvancılık daha çok koyun ve kıl keçisi yetiştiriciliğine dayanır. Sanayii gelişmemiştir. Başlıca sanayi kuruluşları, tarım alet ve makineleri, pamuklu dokuma, halı, un, meyve suyu, şarap, çimento fabrikalarıyla zeytinyağı ve sabun işletmeleridir.

Şanlı Urfa toprakları İlk Çağ ve Orta Çağda birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu kente peygamberler kenti denir. Hz. İbrahim'in Nemrut tarafından yakılmak istendiği, bu nedenle odunların balık, ateşin de su olduğu rivayeti çok ünlüdür. Balıklı göl (Halilü'r Rahman ve Ayn-ı Zilha gölleri) ve Halilü'r-Rahman Camii kutsal kabul edilir. 1984 yılında çıkarılan yasayla ilin adı Şanlı Urfa olmuştur.