Kânûnî Sultan Süleyman Hanın oğlu Şehzâde Sultan Mehmed için Mîmar Sinân’a yaptırdığı câmi.

Yanında şehzâde için yapılmış bir türbe, bir medrese, bir imâret, bir tabhâne ve bir sıbyan mektebiyle birlikte 1543-1548 yılları arasında tamamlandı. Eski Odalar diye anılan İstanbul’daki ilk Yeniçeri Kışlasının karşısındaki arsaya yapılmıştı. Câminin bulunduğu semt günümüzde Şehzâdebaşı diye anılmaktadır. Şehzâde Câmiinin karşı köşesinde Sadrazam Nevşehirli İbrâhim Paşanın yaptırdığı câmi ve medrese vardır. Kânûnî Sultan Süleyman 1542’de çıktığı Macaristan Seferinden zaferle dönüşünde Edirne’de, Manisa vâlisi oğlu Sultan Mehmed’in ölüm haberinin alınmasından sonra yapılan Şehzâde Câmii ikişer şerefeli iki minârelidir.

Câmi, kare plânlı olup, üstü yarım küre şeklinde bir büyük kubbe ve bunun etrâfında dört yarım kubbeyle örtülmüştür. Dört köşede yarım küre, dört küçük kubbe vardır. Bütün kubbeler dört büyük fil ayağı üzerine oturur. Mîmar Sinân’ın eserlerinde görülen sâdelik, güzellik ve tezyinât, bu câmide de görülür. Şehzâde Camii Mîmar Sinân’ın yaptığı en büyük üç câmiden biri ve ilkidir. Mîmar Sinân, bu eserini “çıraklık eseri” olarak vasıflandırmaktadır. Bu câminin iç içe mahfiller de dâhil saha genişliği 40.56x40.45= 1640 m2dir. Merkezî büyük kubbenin, kubbe kâidesinden kilit taşına yüksekliği 9.90 m, merkezî kubbe kâidesinin zeminden yüksekliği 26.00 m’dir.

Şehzâde Câmiinin büyük dış harem avlusu altı kapılıdır. Medrese ve tabhâne, dış harem avlusu üzerinde ve avlunun kuzey kenarındadır. İmâretle mektep ise dış avlunun doğusundadır. Câminin haziresinde yedi türbe vardır. Bunlar; Şehzâde Mehmed’in türbesi, Sadrazam Rüstem Paşa Türbesi, Şehzâde Mahmûd Türbesi, Fatma Hanım Sultan Türbesi, Hadice Sultan Türbesi, Dâmât Bosnalı İbrâhim Paşa Türbesi, Destârî Mustafa Paşa Türbesidir.